شستشوی دستگاه سیار شیردوشی

بسیاری از دامدارانی که از دستگاه شیردوش سیار استفاده می کنند توجه کافی به شستشوی آن نمی کنند. در نتیجه مشاهده می شود که خرچنگی ها آلوده به لخته شیر و چربی است. شیلنگ های شیر کدر شده است و ظرف بیدون شیر در صورتیکه در آن مدتی بسته باشد بوی زننده و تندی می دهد. همه علایمی که نشان می دهد به شستشوی دستگاه توجه کافی نشده است. نتیجه این بی توجهی به شستشو، کاهش طول عمر دستگاه شیردوش، خرابی شیر و افزایش هزینه های دامدار است.

توجه کنید که خرچنگی شیردوشی محل بسیار خوبی برای تجمع باکتری ها است؛ زیرا جریان هوا در آن وجود ندارد. لاینرها ارتباط بین بدن دام شما با باکتری های به انتظار نشسته در کاسه خرچنگی هستند. زمانی که شما خرچنگی را نظافت نکنید، در صورت برگشت شیر به داخل پستان (به علت تنظیم نبودن دستگاه، فشار بالای خلا و یا هوا کشیدن لاینرها)، با دست خود دام تان را مبتلا به ورم پستان کرده اید و آن را در آستانه حذف از گله قرار داده اید.

بسته به اینکه چه تعداد دام می دوشید حداقل یک بار در هفته را می بایست به باز کردن قطعات واحد دوشنده و ضدعفونی آنها با آب داغ و شوینده های قلیایی و اسیدی (حداقل با مایع ظرفشویی) اختصاص دهید.

در این میان اگر واشرها و قطعات شیردوش نیاز به تعویض داشت متوجه خواهید شد و نسبت به برطرف کردن آنها اقدام می نمایید.

شیلنگ های شیردوشی را با برس شیلنگ شوی بشویید و اجازه ندهید سنگ شیر و لخت های بزرگ بر روی آنها تشکیل شود. حتی اگر شیر دوشیده شده را می فروشید اینگونه تصور کنید که فرزندان شما همین شیر را خواهند نوشید. به عنوان یک دامدار ما مسول سلامت اطرافیان خود هستیم.

توجه داشته باشید اگر دستگاه را همواره تمیز نگه ندارید به جایی خواهید رسید که شیر شما از لبنیاتی و یا سکوی جمع آوری شیر برگشت خواهد خورد و دیگر تلاش شما برای ضدعفونی قطعات دستگاه ثمری نخواهد داشت و در نهایت مجبور می شوید همه لوازم موجود در مسیر شیر را تعویض کنید.

 

لطفا برای آگاهی از نحوه شستشوی دستگاه شیردوش تان این مقاله را مطالعه فرمایید:

آموزش شستشوی دستگاه شیردوش

نقش پولساتور در دستگاه شیردوش

پولساتور در دستگاه شیردوش، سیکل متناوب وجود خلا و فشار محیط (فشار هوای معمولی) در پشت لاینر را ایجاد می کند تا شیر بدون آسیب به پستانهادوشیده شود.

 

پولساتور 4 سیکل و دو فاز دارد: دو فاز دوشش و دو فاز استراحت 

نسبت ضربان بین این دو فاز، زمان طول کشیدن هر کدام از فاز ها را مشخص میکند . این نسبت میتواند 50:50، 70:30 و در حالت ایده ال 60:40 باشد. برای مثال در حالت 60 به 40، لاینرها به کمک پولساتورها در 60 درصد زمان سیکل پولساتور ( که در گاو یک ثانیه است) اقدام به دوشش می کنند و در 40 درصد باقی مانده در حالت ماساژ و استراحت سرپستان ها هستند.

با این توضیح، نسبت بیش از 70:30 منجر به آسیب به سرپستانها و نسبت کمتر از 50 به 50 منجر به دوشش ناقص گاو می شود و زمان شیردوشی افزایش میابد.

یک تست ساده برای عملکرد درست پولساتور ها و میزان وکیوم به این شرح است:
ورودی سه لاینر را مسدود کنید و سپس انگشت شست خود را در لاینر چهارم داخل کنید. بعد از 20 ثانیه احساسی همانند احساس دام بر روی سرپستان ها خواهید داشت. اگر احساس ناراحتی دارید اصطلاحا ریت RATE پولساتور می بایست تنظیم شود. 
بسیاری از شیردوش ها نیز به صدای پولساتور ها به عنوان نشانگری بر عملکرد صحیح آنها حساس می باشند و در صورت کسب تبحر، صدای ضربان پولساتورها نیز می تواند بیانگر دوشش صحیح و یا ناصحیح دستگاه شیردوشی باشد.

توجه: باز بودن و تمیز بودن سوراخ تعبیه شده بر روی کفی خرچنگی را همواره کنترل کنید تا جریان شیر به خوبی از خرچنگی انجام پذیرد. پر شدن خرچنگی به راحتی منجر به انتقال بیماری ها بین سرپستان ها می شود.

شماره زنی بر روی کپل – شماره زنی سرد

بهترین سن شماره زنی :

بهتر است که شماره زنی با شماره کپل، به روی کپل تلیسه های یک ساله و پیش از مگنت خورانی انجام گردد.

شماره زنی بر روی کپل به دو طریق انجام می شود:

1. شماره زنی با استفاده از ازت که در صورت ماهر نبودن کاربر، احتمال آسیب به پوست دام زیاد است.
2. شماره زنی با استفاده از الکل و یخ خشک که به صرفه تر می باشد و آسیب کمتری به دام وارد می گردد.

تجهیزات مورد نیاز:

1. موزن دامی
2. ظرف یا مخزن نگهداری ازت یا یخ خشک
3. یخ خشک و الکل – یا ازت
4. پلاک فلزی کپل
5. اسپری الکل یا اسپری نانو نقره جهت ضدعفونی محل شماره زنی (اختیاری)

 

نوع ظرف مصرفی: 

می توان از ظرف پلاستیکی کوچک (دبه 22 لیتری شوینده های دامی) استفاده نمود. به این صورت که ظرف از قسمت بالا بریده شود و درون یک ظرف بزرگتر قرار گیرد. به منظور عایق سازی و مصرف کمتر یخ یا ازت و جلوگیری از شکسته شدن ظرف اصلی در اثر سرمای زیاد ناشی ازت یا یخ خشک، فاصله بین دو ظرف با خاک اره پر گردد.

 

شماره زنی :

• دام کاملا در باکس مهار گردد.
• ناحیه مورد نظر جهت شماره زنی بر روی بدن دام با موزن کاملا مو زدایی شود. در صورت استفاده از ازت، می بایست محل مو زدایی شده با تیغ نیز مو زدایی بیشتر گردد. در صورت تمایل می توان پس از مو زدایی الکل را جهت ضدعفونی بر روی پوست اسپری کرد. 
• شماره های فلزی در ازت یا محلول الکل – یخ خشک قرار داده شود. در زمان ورود پلاک ها به داخل مایع، محلول شروع به جوشیدن میکند که می بایست تا سرد شدن کامل پلاک های فلزی و از جوش افتادن آن صبر شود. 
• در صورت استفاده از یخ خشک – الکل، پلاک فلزی به مدت یک دقیقه بر روی پوست فشار داده شود. در صورت استفاده از ازت، پلاک فلزی به مدت سی ثانیه بر روی پوست قرار گیرد. 
• به دلیل تکان خوردن دام و حصول بهترین نتیجه، در هر نوبت فقط یک پلاک فلزی بر روی پوست قرار بگیرد.

• بعد از یک ماه، پوست محل شماره خورده کنده می شود و موی جدید به رنگ سفید رشد می کند.

پمپ خلا شیردوشی، فلسفه وجود دستگاه شیردوش

یکی از قطعات اصلی دستگاه شیردوش که فروشندگان و سازندگان شیردوش های ثابت و حتی شیردوش های برقی سیار بر روی آن تاکید می کنند، مدل پمپ خلا، قدرت آن در تولید میزان خلا در دقیقه و ثابت بودن خلا تولیدی می باشد. هر چه پمپ وکیوم شیردوشی قوی تر باشد، قیمت دستگاه و توان آن بالاتر است و از طرف دیگر دامدار هزینه کمتری بابت سرویس، تعمیر و یا تعویض آن در آینده خواهد پرداخت. از طرف دیگر پمپ با کیفیت به معنی یکسان بودن شرایط دوشش دام و سلامت سیستم پستانی دام هاست. با این وجود با کیفیت ترین پمپ ها هم می بایست سالیانه سرویس شوند و نیز در صورت استفاده نادرست به سرعت کارایی خود را از دست می دهند.

در این نوشتار مواردی در خصوص عملکرد، سرویس و نگهداری پمپ خلا به شما یادآوری می شود.

سرعت حرکت روتور پمپ خلا شیردوشی، 1400 دور در دقیقه است. این سرعت بیانگر قدرت بالای این وسیله و از طرف دیگر آسیب پذیر بودن آن است. این پمپ ها در زمان کار کردن به شدت داغ هستند و پایین بودن کیفیت پوسته و نامناسب بودن آلیاژ پمپ مشکلات بسیاری را در زمان دوشش به وجود خواهد آورد. مواردی مانند:

• ترک خوردن پوسته پمپ،
• گیر کردن روتور به پوسته پمپ و حرکت نکردن آن در آب و هوای سرد زمستان،
• نوسان تولید خلا و
•  استهلاک بالای پمپ خلا

که صرفا به علت بی تعهدی فروشنده و به منظور کاهش قیمت پمپ خلا، گریبانگیر دامدار و اختلال در شیردوشی او می شود.

خروجی هوای پمپ در زمان کارکرد دستگاه، به شدت داغ می شود. داغ شدن پمپ در طول زمان باعث دفرمه شدن دیواره آن و تغییر حالت از گرد به بیضی خواهد شد. هر چه جنس پوسته پمپ ضعیف تر باشد، این تغییر زودتر رخ خواهد داد و دامدار زودتر مجبور به سرویس پمپ خلا شیردوشی خود خواهد شد.

سیلندر پمپ در حالت عادی گرد و صیقلی است و همانطور که گفته شد در اثر گرمای شدید در زمان کار کردن، تغییر شکل می دهد و حالت بیضی به خود می گیرد. لطفا توجه داشته باشید که عبارت بیضی شدن صرفا به منظور درک بهتر از تغییر شکل پوسته است. در واقع این تغییر شکل با چشم قابل تشخیص نیست.

همانطور که می دانید ایجاد خلا با چرخش روتور ایجاد می شود. به این صورت که فاصله بسیار کم فیبرهای تعبیه شده بر روی روتور با دیواره پمپ، هوا را به بیرون میراند. پس اگر فاصله فیبرها با پوسته پمپ از حالت استاندارد بیشتر و یا کمتر شود، پمپ به خوبی عمل نمی کند و کاهش راندمان پمپ و کاهش تولید خلا مورد نیاز برای دوشش را به دنبال خواهد داشت.

در سرویس کلی پمپ وکیوم چه اصلاحاتی انجام می شود؟

در سرویس اولیه پمپ وکیوم، صرفا برخی قطعات مانند فیبر و وبلبرینگ تعویض می شوند. اما در سرویس کلی، با تراشکاری پوسته، پمپ دوباره حالت گرد به خود می گیرد. گاهی روتور نیز به دلایلی دارای انحراف می شود و اصطلاحا لنگ می زند. در این وضعیت نیز با تراشکاری شفت را صاف و زوایای به وجود آمده را اصلاح می کنند.

گرچه برخی سرویس کاران، پمپ خلا را در داخل چال شیردوشی باز و تعمیر می کنند، اما توجه داشته باشید که سرویس دقیق و اصولی پمپ وکیوم نیاز به تجهیزات مخصوصی دارد و بهتر است در محیط کارگاهی انجام پذیرد. مورادی مانند تنظیم فاصله روتور و پوسته، میزان برداشت از پوسته در هنگام خط افتادن پوسته و صاف کردن شفت موتور در صورت بروز انحنا، مواردی است که انجام آن در محیط دامداری بدون داشتن تجهیزات استاندارد غیر ممکن است. گاهی بهتر است پمپ باز و سرویس نشود تا اینکه توسط فرد نامجرب و بدون تجهیزات انجام گردد.

تعمیراتی مانند تعویض فیبرها و پاکسازی داخل پمپ از آلودگی ها، جز آن دسته از اموری است که سرویس کار شیردوشی می تواند در دامداری انجام دهد.

تعویض فیبر وکیوم

در تمامی پمپ های روغنی، قطعه ای به نام فیبر وکیوم وجود دارد که وظیفه بیرون راندن هوا از پمپ و تولید خلا را به عهده دارد. به مرور و با کارکرد دستگاه، این قطعه ساییده می شود. در صورت پایین بودن کیفیت فیبر، تیغه می سوزد و کوتاه می شود و در نتیجه فضای لازم برای تولید خلا، بین روتور و پوسته پمپ ایجاد نمی شود. به تدریج و با بروز این حالت، خلا کمتری در دقیقه تولید می شود و درجه نشانگر خلا (که بعد از پمپ وکیوم تعبیه شده است) عدد پایین تری را نشان می دهد ( این عدد در حالت عادی حدود 50 درجه می باشد).

 

در حالت بحرانی، با برداشتن دو تا سه خرچنگی در انتهای چال شیردوشی در زمان دوشش، بقیه خرچنگی ها از پستان جدا می شوند و شیردوشی متوقف می گردد. در این حالت پمپ توان جبران خلا از دست رفته را ندارد و می بایست سرویس شود.

 

اهمیت روغندان در کنار پمپ وکیوم شیردوشی

یکی از نکات بسیار مهم در خصوص پمپ های وکیوم روغنی، سرعت مناسب روغن رسانی به آن است. اگر پمپ روغنی اصطلاحا خشک کار کند خواهد سوخت. بنفش شدن بلبرینگ ها و سوختن فیبر وکیوم تنها به دلیل خشک بودن پمپ در هنگام حرکت است.

از این رو، روغندان قطعه جانبی بسیار مهمی در کنار پمپ است و پر بودن آن با روغن 10 و یا روغن غلیظ تری که کمی با گازوییل رقیق شده است ضروری است. اپراتور شیردوشی همواره موظف به کنترل پر بودن ظرف روغن و سالم بودن آن است.

 توجه داشته باشید که صرفا پر بودن روغندان موجب اطمینان از سلامت کارکرد آن نمی باشد. کلیه شیلنگ های روغندان و رابط های آن می بایست کنترل شوند تا روغن به داخل پمپ جریان داشته باشد. پارگی شیلنگ های روغندان، له شدن و مسدود شدن سره فلزی روغندان (معمولا به علت شیطنت کارگر شیردوشی ایجاد می شود)، توقف جریان روغن به علت ورود جسم خارجی به داخل ظزف روغن و مسدود کردن مجاری انتقال روغن پمپ وکیوم، از جمله مواردی است که می بایست در زمان شیردوشی مورد بررسی قرار گیرند.

نقش جسم خارجی در خراب شدن پمپ خلا شیردوشی

ورود هرگونه جسم خارجی به داخل پمپ، مشکلات جدی برای آن به وجود خواهد آورد. اگر تکه های جدا شده از لاینر، شیلنگ و یا حشرات (به دلیل باز بودن در روغندان) وارد پمپ شوند، می توانند چسبندگی و گاه خط افتادن بر روی دیواره پوسته را ایجاد کنند که در نهایت منجر به جلو انداختن زمان سرویس پمپ خواهند شد. استفاده از روغن های نامرغوب نیز می تواند موجب چسبندگی و قفل شدن پمپ گردد.

گاهی آسیب به پمپ فراتر از خط افتادگی پوسته است و عوارضی مانند شکستگی فیبرها، قفل شدن و از کار افتادن آن بروز می کند. موضوعی که عملا دستگاه شیردوش را از کار می اندازد و شیردوشی را مختل می کند. یکی دیگر از علل ورود جسم خارجی به داخل پمپ، شیطنت کارگر و وارد کردن عامدانه جسم خارجی به داخل مجاری پمپ است.

سهل انگاری در زمان شستشوی دستگاه و ورود هر گونه زائده به خط هوای دستگاه شیردوشی نیز منجر به ورود جامدات به درون پمپ و بروز مشکل خواهد شد.

لزوم نصب پمپ خلا یدکی

با توجه به اینکه دستگاه شیردوشی ثابت برای دوشیدن تعداد بیشتری دام که امکان دست دوشی آن ها وجود ندارد ساخته و راه اندازی می شود و از آن جا که بدون پمپ و خلا، دستگاه شیردوشی بدون استفاده خواهد ماند، ضروری است که دامدار برای شرایط اضطراری یک پمپ وکیوم اضافه و یا حتی یک یونیت وکیوم یدکی تهیه نماید.

باید در نظر داشته باشیم که هر یک دقیقه وقفه در حین دوشیدن دام ها به علت از کار افتادن پمپ، ضرر مالی زیادی به دامدار وارد می نماید که هزینه آن بسیار بیشتر از قیمت یک دستگاه پمپ خلا خواهد بود.

خطاهای رایج در زمان نصب پلاک گوش

پلاک گوش را نزدیک به جمجمه نصب نکنید.

بهترین محل برای نصب پلاک گوش، بین جمجمه و قسمت بیرونی گوش است. احتمال عفونت گوش در صورت نصب پلاک نزدیک به جمجمه، می تواند بیشتر باشد. زیرا:

1- بافت گوش در قسمت نزدیک به جمجمه ممکن است برای نصب پلاک زیادی ضخیم باشد.

2- به علت کم تر بودن جریان هوا، زخم ناشی از پلاک زنی دیرتر بهبود می باید.

 

پلاک گوش را نزدیک به لبه بیرونی گوش نصب نکنید.

نصب پلاک نزدیک به لبه بیرونی گوش احتمال گیر کردن پلاک، پاره شدن گوش و جدا شدن آن را زیاد میکند.

 

سن دام را در زمان نصب پلاک در نظر بگیرید.

اگر در سنین نوزادی دام را پلاک گذاری می کنید، سرعت رشد بافت گوش و فاصله لبه بیرونی پلاک از قاعده گوش را در نظر بگیرید. این موضوع در پلاک های فلزی و منحنی یک تکه می بایست حتما در نظر گرفته شود.

 

شماره گوش نباید نزدیک به سیاهرگ عبوری از میان گوش دام نصب شود.

زیرا زخم اطراف سیاهرگ دیرتر بهبود می باید و زودتر دچار عفونت می شود.

از پلاک های ارزان قیمت برای دام های داشتی استفاده نکنید.

زیرا این پلاک ها از پلاستیک های ارزان تری تهیه می شوند و بعد از یک سال در برابر اشعه ماورابنفش حالت شکننده پیدا می کنند. زمانی که پلاک گوش انعطاف پذیری خود را از دست دهد، در اثر برخورد با عوارض می شکند و از گوش جدا می شود.

 

 

از دادن جیره های کم فیبر خودداری کنید.

برخی اعتقاد دارند زمانی که خوراک نیاز دام به نوشخوار را تامین نکند، دام ها شروع به جویدن پلاک گوش یکدیگر می کنند. به محض اینکه یک بره شروع به جویدن پلاک کند، بقیه بره ها نیز این رفتار را تکرار می کنند.

 

 

کدام رنگ پلاک گوش بیشترین و کدام رنگ کمترین میزان دید را دارند؟ 
رنگ های روشن مانند سفید و زرد خواناترند و رنگ های تیره مانند قرمز، بنفش و سبز کمتر دیده می شوند.

برخی اعتقاد دارند در گله های پرورش گوسفند، رنگ سفید کمتر مورد جویدن قرار می گیرد. گرچه مبنای علمی بر این ادعا وجود ندارد اما شاید یکی از دلایل آن کمتر دیده شدن رنگ سفید در گوسفندان باشد.

 

چه پیشنهاداتی برای کمتر کردن ضرر ناشی از افتادن پلاک وجود دارد؟

1. دو عدد پلاک با شماره های یکسان بر روی هر دو گوش نصب کنید.
2. از پلاک گوش فلزی به عنوان پلاک دوم استفاده نمایید. پلاک های فلزی کمترین سطح تماس را با عوارض  محیطی دارند و میزان افتادن آن ها از گوش بسیار پایین است. همچنین در صورت نصب صحیح پلاک گوش فلزی، دام ها نمی توانند آن را بجوند و یا لمس کنند.
3. عوارض محیطی مانند فنس و توری فلزی را از محل نگهداری دام دور کنید. توری های دانه درشت فلزی دشمن شماره یک پلاک گوش هستند.
4. دو تا سه روز بعد از پلاک زنی، محل نصب پلاک را کنترل نمایید تا زخم آن بهبود یافته باشد. باقی ماندن زخم سبب خارش گوش و تلاش دام برای جدا کردن پلاک از گوش می شود.
5. دام را علامت گذاری کنید ( مانند تکه برداری از گوش). هیچ پلاک گوشی دایمی نیست.

استفاده از پلاک گوش چه فایده ای برای من دارد؟

مشخص کردن جنسیت دام

می توانید برای مثال پلاک دام های نر را بر روی گوش چپ و پلاک دام های ماده را روی گوش راست نصب کنید. در این حالت و در حین حرکت دام ها به راحتی می توانید دام ها را شناسایی کنید. 
با این روش نیازی به اتلاف وقت، گرفتن دام ها، آلوده کردن دست ها برای شناسایی جنسیت دام ها نیست.

 

 

تعیین سن دام ها

نیازی نیست دام ها را بگیرید، دندان های آن ها را برای تعیین سن بشمارید و سپس برای نگهداری و یا حذف آنها تصمیم گیری نمایید. شماره گوش این نیاز شما را به دو روش برطرف می سازد:

1- استفاده از رنگ خاص برای هر سال. برای مثال رنگ زرد برای سال 98 و رنگ سفید برای 99 
2- استفاده از عدد هر سال در ابتدای شماره اختصاص داده شده به دام. برای مثال بره های متولد سال 98 را می توانید با شماره 8 آغاز کنید. مانند 8001 و 8002

 

مشخص کردن قوچ ها و میش های اصلی گله

در این حالت با نوشتن نام دامها بر روی پلاک و یا استفاده از پلاک دوم رنگی می توانید این دام ها را سریع تر شناسایی و مدیریت کنید.

 

شناسایی فرزندان تک، دوقلو و یا سه قلو

در این روش شناسایی بدون اینکه نیازی داشته باشید به نرم افزار و یا برگه ثبت مشخصات دام مراجعه کنید می توانید دام مورد نظر را برای فروش یا نگهداری انتخاب کنید. برای این منظور روش مشخصی برای پلاک زنی در نظر بگیرید و در طی سالهای پرورش دام آن را تکرار کنید. برای مثال رنگ بنفش برای دوقلو ها و رنگ نارنجی برای سه قولها

 

شناسایی دام های مشکل دار

در این روش دام های دارای مشکل پا، ورم پستان، مشکلات پستانی و مبتلا به انواع بیماری ها برای فروش و ارسال به کشتارگاه سریعتر شناسایی می شوند. در این روش می توانید از پلاک رنگی برای شناسایی دام مبتلا استفاده کنید (مانند رنگ قرمز) و یا از تکه بردار برای این منظور بهره بگیرید.

 

در یک روش شماره گذاری، برخی دامدارها در زمان نوزادی دام به آن پلاک می زنند و سپس در سن بالاتر و در صورت ماندگاری دام در گله، در محل سوراخ قبلی بر روی گوش پلاک گذاری جدید انجام می دهند. یادآوری می شود که زخم گوش دام های نوزاد سریعتر بهبود می یابد. 

دستگاه شیردوش رباتیک - خودکار

سیستم های شیردوشی اتوماتیک بدون هیچ محدودیت زمانی و بدون نیاز به حضور کارگر، گاوها را به صورت شبانه روزی می دوشند. گاوها هر زمان که احساس نیاز کنند وارد دستگاه می شوند که دوشیده شوند. دستگاه لاینر را به پستان دام متصل می کند و بعد از دوشش، جزییات تولید دام به صورت خودکار توسط یک ربات ثبت می شود. این اطلاعات می تواند از راه دور و توسط کامپیوتر یا سایر لوازم ارتباطی به راحتی در اختیار دامدار در هر مکانی که باشد قرار بگیرد.

هر نوع سیستم شیردوشی دارای مزایا و معایبی است. به عنوان چند مزیت، بعضی از دامدارانی که از این سیستم استفاده می کنند اعتقاد دارند که گاوهایشان آرام تر و ساکت تر شده اند و در مقایسه با گاوهایی که در سالن های شیردوشی مرسوم دوشیده می شوند. رفتار بهتری دارند. ایشان اعتقاد دارند سلسله مراتب اجتماعی کمتری بین دام ها به وجود می آید و گاوها کمتر رفتارهای قلدر مآبانه از خود نشان می دهند. آنها گزارش کرده اند که تولید شیر دام ها تا حدودی افزایش یافته است، سطح لنگش (بعد از یک دوره افزایش) کاهش یافته و ورم پستان نیز نسبت به وقتی که گاوها به صورت معمولی دوشیده می شدند کمتر شده است.

 

 

علی رغم این موضوع، تحقیقات نشان می دهد دامدارانی که از سیستم شیردوشی خودکار استفاده می کنند باید موارد جدیدی را رعایت کنند و مدنظر قرار دهند گه قبلا به روش دیگری به آنها می پرداختند. هر چند ربات ها بیشتر وظایف کارگران شیردوشی را حذف می کنند با این حال، نقش مسوول و مدیر گله اینک پررنگ تر از قبل می شود. زیرا می بایست مشکلات، بیماری ها و ناهنجاری هایی که قبلا توسط کارگران شیردوشی تشخیص داده می شد را با حضور بیشتر در گله شناسایی و رصد کند. مواردی که توسط شیردوش رباتی قابل مشاهده و شناسایی نیست. برای مثال شناسایی گاوهای مبتلا به لنگش و یا بیمار که تمایلی برای ورود به دستگاه شیردوشی و دوشیده شدن ندارند.

یکی از ویژگی های مثبتی که در مورد شیردوش های اتوماتیک ذکر می شود داده های حاصل از آنالیز شیر تولیدی و وضعیت شیر دام با صرف کمترین هزینه است. در مقابل، بسیاری از استفاده کنندگان شیردوش رباتیک اعتقاد دارند این دستگاه ها اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار دامدار قرار می دهند و گاهی این اطلاعات آنقدر زیاد و تخصصی است که در عمل دامدار امکان تحلیل، بررسی و استفاده از آنها را ندارد و به نوعی این داده ها برایشان قابل استفاده نمی باشد.

 

 

با این اوصاف می توان گفت با وجود اتوماتیک شدن دوشش، حضور یک مدیر در گله همچنان ضروری و تکمیل کننده ربات شیردوشی است. به عبارت دیگر این فناوری می بایست در کنار مسوول گله نقش ایفا کند و در نهایت مدیر فارم داده های خود را با خروجی شیردوش رباتیک مقایسه کند و اوضاع گله را ساماندهی نماید.

منحنی تولید شیر و دستگاه شیردوش

تولید شیر در گله های شیری بعد از زایش آغاز می شود و بسته به نژاد و گونه دام تا دو ماه قبل از زایش بعدی ادامه دارد.

 

تغییرات تولید شیر در طول دوره ی شیردهی را منحنی شیردهی می نامند. توانایی دام ها در نگهداری سطح تولید بعد از رسیدن به اوج شیردهی، تداوم شیردهی نامیده می شود که بر میزان شیر تولیدی در طول دوره ی شیردهی تاثیر مستقیم دارد.

سیکل شیردهی دارای سه مرحله می باشد:

• اوایل شیردهی
• اواسط شیردهی
• اواخر شیردهی

 

منحنی شیردهی

شیردهی با تولید نسبتا زیاد آغاز می شود و سپس به تدریج از میزان تولید شیر کاسته می شود. از طریق نمودار شیردهی میتوان میزان تولید را بر اساس اوایل دوره پیش بینی کرد. تولید بالا نیازمند اوج تولید و تداوم طولانی می باشد. برای مثال در گاو به ازای هر کیلو تولید شیر بیشتر در زمان اوج تولید مقدار شیر تولید شده در کل دوره 200 تا 300 کیلوگرم افزایش می یابد. دامدار می بایست از میزان تولید شیر در اوج شیردهی، به عنوان شاخص عملکرد تولید شیر گله استفاده کند.

 

 

اما همه موارد بالا زمانی اهمیت دارد که دستگاه شیردوش شما، شیر دام ها را کاملا تخلیه نماید. دستگاه غیر استاندارد، صرف از نظر از بالا بردن احتمال بروز ورم پستان، ظرفیت پاکدوش کردن دام شما را ندارد و دام شما هیچ زمان به پیک تولید واقعی خود نخواهد رسید.

 

دوشش بیش از حد دام

دوشیدن دام به طور کامل و در حالیکه دیگر هیچ شیری از پستان پایین نیاید (دوشش خشک) امکان پذیر نیست. شیر در سیستم پستانی به صورت پیوسته تولید می شود و بنابراین همیشه مقداری شیر در پستان وجود دارد. با این توضیح، زمانی که میزان خروج شیر از پستان دام کمتر از مقدار مشخصی باشد (بسته به نوع و نژاد دام متغیر است) می بایست خرچنگی ها را جدا نمود. در غیر این صورت دوشش بیش از حد دام رخ می دهد.

با اصلاح نژاد دام ها و بهبود سیستم پستانی، شیر تولیدی افزایش یافته است. دام ها در تولید شیر کارآمدتر شده اند و شیر بیشتری تولید می کنند. هر دام به اندازه ظرفیت ژنتیکی خود شیر تولید می نماید و با دوشش بیشتر نمی توان شیر بیشتری از دام استحصال کرد. این موضوعی است که برخی دامداران تازه کار به آن توجه نمی کنند و انتظار دارند با خرید دستگاه شیردوش، تولید شیر دام افزایش یابد.

دوشش بیش از حد بر روی وضعیت سرپستانک و سلامتی پستان تاثیر منفی میگذارد. گاهی دامدار متوجه ساختاری زگیل مانند یا نقاط زبر در انتهای سرپستانک می شود که این امر می بایست به عنون هشداری جدی در نظر گرفته شود.

با دوشش بیش از حد، بافت درون دهلیز پستان در برابر عوامل بیماری زا به شدت آسیب پذیر می شود و حمله باکتریایی به دهلیز سرپستانک افزایش می یابد. این امر منجر به مستعد شدن دام به ابتلا به ورم پستان و تحمیل هزینه سنگین درمان و یا گاه حذف دام به دامدار می گردد. گاوهای مبتلا به این عارضه معمولا شمار سلول های بدنی بالایی دارند که به دلیل عدم امکان تمیز کردن کامل انتهای سرپستانک میباشد. 

 

سلامتی انتهای سرپستانک نیز به میزان زیادی تحت تاثیر دوشش زیاد قرار می گیرد. هایپرکراتوزیس و یا پرولاپس سرپستان، غالبا در دامداری هایی که دستگاه دوشش زمان طولانی به پستان دام متصل است و یا خلا شیردوشی بالاست، روی می دهد.

چگونه می توان پی برد که دوشش بیش از حد در شیردوشی انجام نمی شود؟

به صورت یک آزمایش غیرعلمی در گاو، بلافاصله بعد از پایان دوشش، هر کارتیه را با دست به مدت 15 ثانیه رگ بزنید و شیر را در یک ظرف جمع کنید . گاوی که به صورت صحیح دوشیده شده است حدود یک فنجان شیر در پستان دارد که اگر شیر دوشیده شده کمتر یا بیشتر از این میزان باشد، مشکل دوشش در دامداری شما وجود دارد.

اگر از جدا کننده خودکار استفاده می شود تنظیم جدا شدن به موقع دستگاه دوشش اهمیت زیادی دارد تا به کاهش زمان اتصال دستگاه کمک کند. اگر در دامداری شما دستگاه به صورت دستی و توسط کارگر شیردوشی جدا می شود، کارکنان باید از مشکلی که در اثر زیاد دوشیدن دام روی می دهد آگاه باشند و آموزش داده شوند.

انواع دستگاه شیردوشی ثابت

شیردوش هرینگبون

از قدیمی ترین انواع شیردوشی است و بیشتر دستگاه های شیردوش غیر شرکتی (غیر برند)، به علت آسانی نصب و قیمت پایین به صورت هرینگ بون نصب می شوند. فاصله بین دام ها در این مدل بسته به شرکت تولید کننده متغیر است. در این مدل خرچنگی ها از کنار دام به پستان متصل می شوند. در سیستم هرینگبون، تعداد دام مشخصی بسته به ظرفیت دستگاه، با هم وارد فریم شیردوشی می شوند و بعد از پایان دوشش همه دامهای وارد شده، با هم از چال شیردوشی خارج می شوند. از این رو تعداد واحد دوشنده در این سیستم نمی تواند زیاد باشد و معمولا دستگاه هایی با ظرفیت پایین و یا برای دامداریهای کوچک با این سیستم طراحی می شوند.

 

شیردوش پارالل

در این مدل شیردوش، دام ها با زاویه 90 درجه نسبت به چال شیردوشی و به صورت موازی در کنار یکدیگر می ایستند. اتصال واحد دوشنده به پستان دام از بین پاهای عقب انجام می گیرد. با توجه به اینکه در این سیستم شیردوشی دام ها می توانند به صورت انفرادی یا دسته ای از دستگاه خارج شوند، مدل پارالل بزرگ تر از هرینگ بون و سرعت دوشش در آن بیشتر از مدل های قدیمی است. در مقایسه با سیستم هرینگ بون، دستگاه های پارالل مدرن تر و گران تر می باشند. قیمت دستگاه شیردوش پارالل، بسته به تجهیزات نصب شده مانند سیستم رکوردگیری، قطع کن خودکار و نرم افزار مدیریت بسیار متنوع است.

شیردوش روتاری

این سیستم معمولا بزرگ و تعداد واحد دوشنده آن زیاد است. این نوع دستگاه مناسب دامداری های بزرگ با تعداد دام دوشای بالا است. قیمت این نوع دستگاه ها به علت مدرن بودن تجهیزات به کار رفته معمولا بالاست، از طرف دیگر سرعت دوشش در آن بیشتر از سایر مدل هاست. در دستگاه های روتاری محدودیت زمانی برای کارگران تعریف شده است. به این معنی که کارگر شیردوشی باید خود را با سرعت چرخش سکوی روتاری هماهنگ نماید. از این رو پیش از تهیه این نوع دستگاه ها می بایست کلیه جوانب مورد بررسی و کارشناسی قرار بگیرد.

 

سیستم های فوق، جزو پرطرفدارترین مدل های شیردوشی است و ممکن است دامدار با سیستم های دیگری مانند شیردوش روباتیک نیز مواجه شود. 

انتخاب دستگاه شیردوش مناسب یک دامداری، جدا از توان مالی و یا سلیقه خریدار، نیازمند کارشناسی و بررسی امکانات و شرایط محیطی موجود می باشد. بنابراین خرید دستگاه شیردوش ارزان قیمت و یا بسیار گران قیمت و مدرن به معنی بالا بردن سود و درآمد دامدار نخواهد بود.

عملیات دوشش در سالن شیردوشی شما به چه میزان در حد استاندارد است ؟

دام ها می بایست در هر وعده شیردوشی، در آرامش، کامل و سریع دوشیده شوند. بهترین معیار نظارت بر عملکرد سالن شیر دوشی، تولید شیر به ازای هر واحد دوشنده در یک ساعت است.

همواره باید از خود بپرسید در دامداری شما، تولید شیر به ازای هر واحد دوشنده در یک ساعت چقدر است و چگونه می توان آن را بهبود داد؟ 

تنها و بهترین روش بهبود میزان شیر، کاهش زمان آماده کردن اولین گاو بلافاصله به محض قرار گرفتن در اولین جایگاه سالن شیر دوشی است.

هدف اصلی، داشتن روند یکنواخت و تعریف شده ای است که منجر به کاهش زمان تماس با سرپستانک شود. زمان تماس به زمانی اطلاق می شود که سرپستانک ها رگ زنی می شوند، تمیز می شوند، با حوله خشک می شوند و برای دوشش و اتصال خرچنگی ها آماده می شوند.

در گاو، واحدهای دوشنده و لاینرها، باید تقریبا 90 ثانیه بعد از اولین تماس دست با سرپستانک در طی روند آماده سازی دام برای دوشش، متصل شوند.

گفته می شود برای یک گله با دو بار دوشش در روز، باید بیش از 59 لیتر به ازای هر واحد در ساعت و برای گله ای با سه بار دوشش، بیش از 45 لیتر به ازای هر واحد در ساعت شیر دوشیده شده باشد (این مقدار در هر دامداری متفاوت می باشد). 

اگر سیستم شیر دوشی شما وسیله سنجشی ندارد که این عدد را در پایان شیردوشی گزارش کند، می توانید به راحتی تولید شیر به ازای هر واحد در ساعت را با ثبت کل زمان دوشش، تقسیم کل تولید شیر بر زمان لازم برای شیر دوشی به ساعت و سپس تقسیم این عدد بر تعداد واحدهای دوشش در سالن، محاسبه کنید.

 

این نوشتار از مجله شرکت نولان خلاصه و اقتباس شده است.

چرا دستگاه های شیردوش سیار قیمت های متفاوتی دارند ؟

ما در وضعیت اقتصادی متغیری زندگی می کنیم و دامدار نمی تواند دید روشنی نسبت به آینده کاری خود داشته باشد. از طرف دیگر صنعت دامپروری با دامدارانی رو به رو است که تعداد دام های کمی پرورش می دهند و به دلایل مختلف قصد افزایش ظرفیت گله خود را نیز ندارند و یا فعلا تصمیمی برای صنعتی شدن نگرفته اند. این گروه از دامداران ترجیح می دهند با کمترین هزینه نیازهای خود را برطرف سازند و معمولا تمایلی به خرید دستگاه شیردوش گران قیمت ندارند. 

با این اوصاف تولیدکنندگان به منظور بالا بردن فروش خود، ترغیب به تولید و یا واردات آن دسته از دستگاه های شیردوشی می شوند که نیاز طیف وسیعتری از خریداران را تامین نماید. به زبان دیگر تلاش می کنند با استفاده از  مواد اولیه ارزان تر، دستگاهی با قیمت پایین تر نسبت به رقبا به دامدار پیشنهاد نمایند. 

اکنون سوال اینجاست که آیا استفاده از دستگاه شیردوش ارزان به نفع دامدار است یا به ضرر او؟ آیا خرید دستگاه ارزان تر به معنای هزینه کمتر است ؟

در ظاهر، همه دستگاه های شیردوشی همانند یکدیگر عمل می کنند. اما همانطور که در مقاله چه دستگاه شیردوشی مناسب دامداری شماست؟ اشاره شده است، پستان دام شیرده، منبع درآمد دامدار است و هر گونه آسیب به آن، منجر به کاهش سود و گاه حذف دام (بالاترین ضرر مالی به دامدار) می شود. 

حال بررسی میکنیم چگونه یک تولیدکننده می تواند دستگاه ارزانی تولید کند و در ادامه بررسی می شود این کاهش قیمت دستگاه چه خطراتی را متوجه دامدار می نماید. 

دستگاه شیردوش سیار از قطعات کمی تشکیل شده است که در زیر به صورت کلی به آن ها اشاره شده است.

1- شاسی دستگاه : شاسی دو وظیفه به عهده دارد: 1) نصب قطعات شیردوش بر روی آن و 2) ایجاد منبع و فضایی برای ذخیره خلا . در صورت استفاده از لوله یا قوطی های سبک، این منبع پس از مدت کوتاهی سوراخ می شود و دستگاه شیردوش بدون استفاده می گردد. با استفاده از لوله ها و ورق های سبک و بی کیفیت میتوان قیمت دستگاه را کاهش داد. کوره ای و یا اسپری بودن رنگ شاسی نیز در طول عمر دستگاه و قیمت آن تاثیرگذار است. شاسی های با رنگ کوره ای گرانتر و با دوام ترند. 

2- پولساتور : پولساتور قلب دستگاه شیردوش و یکی از مهمترین قطعات یک واحد شیردوشی است. دو نوع پولساتور بر روی دستگاه شیردوش سیار نصب می شود: 

• پولساتور بادی 
• پولساتور برقی

تنها استفاده از پولساتور برقی به جای پولساتور بادی، قیمت دستگاه شیردوش را 700 هزار تومان افزایش  می دهد. پولساتورهای برقی با دوام هستند و دقت بالایی دارند. 

3- پمپ خلا و الکتروموتور (یونیت خلا) : پمپ خلا قسمتی از دستگاه شیردوش است که بدون آن شیردوشی معنایی ندارد. چند مورد بر قیمت یونیت خلاتاثیرگذارند: 

• کیفیت الکتروموتور (قیمت حدود صد هزار تومان ارزانتر یونیت با الکتروموتور یک برند در مقایسه با الکتروموتور برند دیگر)
• کیفیت و آلیاژ استفاده شده در تولید پمپ وکیوم
• طراحی حجم و ظرفیت پمپ ( توان واقعی پمپ در تولید خلا)

به صورت خلاصه تفاوت قیمت یک یونیت کم کیفیت با یک یونیت خلا با کیفیت بالا، بیش از یک میلیون تومان می باشد (البته نرخ ارز نیز در این تفاوت قیمت بسیار تاثیرگذار است). نوسان خلا در زمان دوشش آسیب زیادی به پستان دام وارد میکند. استفاده از پمپ خلا ضعیف و هزینه درمان ورم پستان ناشی از نوسان خلا به زودی تفاوت قیمت دستگاه ارزان با دستگاه استاندارد را جبران میکند. همچنین مصرف برق بالا نیز از دیگر معایب یونیت های غیر استاندارد می باشد. 

4- لوازم مصرفی:

• تولیدکننده می تواند لاینر از هر ست 60 هزار تومان تا هر ست 600 هزار تومان بر روی دستگاه نصب نماید. لاینر نقشی اساسی در بروز ورم پستان دارد.
• خرچنگی 150 سی سی و خرچنگی 330 سی سی اختلاف قیمتی حدود 100 هزار تومان دارند. استفاده از خرچنگی کوچک غیر استاندارد منجر به پاکدوش نشدن دام، کاهش تولید شیر، برگشت شیر به پستان و وبروز ورم پستان می گردد.
• قطعات لاستیکی بسته به بالا بودن کیفیت کالای مورد استفاده، می توانند قیمت دستگاه شیردوش سیار را تا 100 هزار تومان افزایش دهند. رابط ها و زانوهای لاستیکی ارزان قیمت می بایست به دفعات بیشتری تعویض شوند.
• شیلنگ های تولید شده از مواد غیرخوراکی قیمتی معادل دو سوم شیلنگ های شیردوشی و با استاندارد غذایی دارند. (و البته این تفاوت قیمت در برابر داروهای درمان سرطان ناشی از استفاده از این نوع شیلنگ های سمی برای عبور شیر بسیار ناچیز است )

5- شل و قطعات استیل: بگیر و یا نگیر بودن شل (نوع استیل)، وزن شل ناشی از ورق مورد استفاده در تولید آن (ضخامت شل استیل) و بدون زوایا و لبه های تیز بودن بر قیمت شیردوش تاثیر گذار است. دستگاهی که در آن از شل سنگین زنگ نزن استفاده شده باشد حداقل 50 هزار تومان گرانتر از شل بی کیفیت است. شل های پلی کربنات کم کیفیت و با کیفیت نیز تفاوت قیمت آشکاری دارند.

6- بیدون یا ظرف جمع آوری شیر : بیدون معمولا دارای قیمت مشخصی است. با این حال، با استفاده از بیدون استیل، قیمت دستگاه شیردوش حداقل 200 هزار تومان افزایش می یابد. بیدون های پلی کربنات مدرج نیز قیمتی نزدیک به بیدون آلومینیومی دارند.

اکنون روشن است که به چه علت دو دستگاه شیردوش سیار یک واحدی به همراه یک بیدون، در بازار گاهی تا یک میلیون تومان اختلاف قیمت دارند. 

بدیهی است که دستگاه گرانتر معمولا با کیفیت تر، دارای توان پاکدوش کردن دام و دوشش شیر بیشتر و گاه مصرف برق کمتر است. همچنین به علت با کیفیت تر بودن قطعات، دامدار هزینه کمتری بابت تعویض و نگهداری قطعات خواهد پرداخت.

اما، سوال دیگری که مطرح می شود این است که آیا یک دستگاه گران قیمت برای هر دامداری مناسب است؟ آیا دامدار سنتی با تعداد 3 راس دام دوشا نیز می بایست از دستگاه گران قیمت استفاده کند؟ 

جواب به این سوال تا اندازه ای بستگی به توان مالی خریدار و دید اقتصادی وی نسبت به حرفه اش دارد.

از نظر علم دامپروری، پرورش دام یک تجارت و دامداری یک بنگاه اقتصادی است. با این نگاه، هر وسیله ای که منجر به کاهش درآمد، بروز بیماری ها، ایجاد استرس در دام و کاهش راندمان حیوان شود می بایست حذف و جایگزین گردد. در واقع علت اصلی ارایه طرح توجیه اقتصادی به بانک ها برای دریافت وام نیز همین امر می باشد. بانک ها نیاز دارند که قانع شوند پرورش دام یک فرآیند سودآور است. اما اگر نگاه دامدار صرفا فعالیتی تفریحی است، در این حالت دستگاه های ارزان می تواند تا حدودی سختی کار را از دوش پرورش دهنده بردارد به شرطی که در آینده نزدیک برای او مشکلات جدید ایجاد ننماید!

کش گردن و مزایای آن در گروه بندی گاوها

محصولات زیر، کالاهایی هستند که به طور معمول برای گروه بندی گاوها مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه مقایسه ای در خصوص کارکرد هر کدام آورده شده است.

• کش گردن
• چسب دم
• طناب
• تسمه

سهولت و سرعت نصب:

کش گردن: با توجه به بسته بودن هر دو سر کش و حالت حلقه ای آن، توسط یک نفر و به سرعت جایگذاری می شود. از رنگ های خاص، برای نشان دار کردن گاوهای ورم یا بیمارستانی در چال شیردوش می توان استفاده کرد و این کار به راحتی توسط یک کارگر شیردوش انجام پذیر است.

چسب دم : در صورت تمیز بودن دم نسبتا راحت نصب می شود. با این حال برای نصب می بایست دام کاملا مهار شود و حداقل به دو نفر برای نگه داشتن دم گاو و نصب چسب نیازمند است.

طناب : می بایست گره زده شود و در این حالت به یک تا دو نفر نیرو نیاز است. به علت نیاز به زمان جهت انداختن دور گردن و گره زدن آن، کارگر زمان زیادی نزدیک به سر و پوزه دام است و احتمال آسیب رسیدن به پرسنل بالا است.

تسمه : می بایست گره زده شود و در این حالت به یک تا دو نفر نیرو نیاز است.  به علت نیاز به زمان جهت انداختن دور گردن و گره زدن آن، کارگر زمان زیادی نزدیک به سر و پوزه دام است و احتمال آسیب رسیدن به پرسنل بالا است.

 

ماندگاری بر روی گردن یا دم دام:

کش گردن: به علت خاصیت کش سانی، در صورت گیر کردن می تواند رها شود و بدون پاره گی بر روی گردن باقی بماند. در صورت گیراقتادن دام، کش از گردن جدا می شود.

چسب دم : در صورت بالا بودن کیفیت چسب، ماندگاری بالایی دارد. در صورت کثیف بودن دم در زمان نصب و یا پایین بودن کیفیت کالا، به سرعت از دم جدا می شود.

طناب : اگه خوب گره زده شود مدتها بر روی گردن باقی می ماند.

تسمه : به علت پهن بودن معمولا گره مناسبی ایجاد نمی شود و در صورت فشار باز می شود.

 

دیده شدن از فاصله:

کش گردن : دارای تنوع رنگ مناسبی است . فضای پهنی را بر  روی گردن می پوشاند و قابلیت دیده شدن از فاصله دور را داراست. به علت پهن بودن و حرکت گردن گاو تقریبا از تمام زوایا قابل دیده شدن است. در شب دید خوبی دارد. به علت تمیزی گردن در مقایسه با سایر قسمت های بدن تمیز و در دیدرس باقی می ماند.

چسب دم : فقط از پشت گاو دیده می شود و سطح مقطع آن نیز بسیار کوچک است. کاربر برای شناسایی دام مجبور به ایستادن در پشت دام است. در شیردوش های پارالل پنل دار، دیده شدن دم و شناسایی گاو تقریبا غیرممکن است.

طناب : سطح مقطع باریکی را بر روی گردن در بر میگیرد و دید متوسطی دارد. به علت پهن بودن و حرکت گردن گاو تقریبا از تمام زوایا قابل دیده شدن است. در شب دید متوسطی دارد. ب علت تمیزی گردن در مقایسه با سایر قسمت های بدن تمیز و در دیدرس باقی می ماند.

تسمه :  دارای تنوع رنگ بسیار محدودی است. فضای پهنی را بر روی گردن می پوشاند و قابلیت دیده شدن از فاصله دور را داراست. به علت پهن بودن و حرکت گردن گاو تقریبا از تمام زوایا قابل دیده شدن است. در شب دید خوبی دارد. به علت تمیزی گردن در مقایسه با سایر قسمت های بدن تمیز و در دیدرس باقی می ماند.

 

مقاومت نسبت به فرسودگی و دوام:

کش گردن : به علت استفاده از نخ و کش دارای عمر متوسط می باشد. در صورت حفظ کیفیت، می توان بعد از شستشو در دام های دیگر استفاده نمود.

چسب دم : یکبار مصرف می باشد.

طناب : معمولا امکان استفاده مجدد از آن به علت رنگ پریدگی وجود ندارد. به علت کور شدن گره و سفت شدن آن معمولا کارگر طناب را پاره میکند و دور می ریزد.

تسمه : بسیار با دوام است.

 

حفظ سلامت دام:

کش گردن : در صورت گیر افتادن سر دام، به راحتی و بدون هیچ گونه آسیبی، کش از گردن رها می شود و دوباره قابل استفاده خواهد بود.

چسب دم : در صورت عدم رعایت بهداشت، منجر به ایجاد زخم زیر چسب و در مواردی قطع دم می شود.

طناب : در صورت گیر کردن سر دام در نقاط زاویه دار بهاربند، منجر به بریدگی گردن و ایجاد زخم می شود. در صورت کلفت بودن طناب و مقاومت به پارگی، خفه گی دام دور از انتظار نیست. آزاد کردن دام وحشت زده در این حالت برای پرسنل بسیار خطرناک است. برای آزادسازی گاو، طناب می بایست پاره شود و قابل استفاده مجدد نخواهد بود.

تسمه : در صورت گیر افتادن دام در نقاط زاویه دار بهاربند می تواند منجر خفه گی دام شود. آزاد کردن دام وحشت زده در این حالت برای پرسنل بسیار خطرناک است. تسمه می بایست برای آزاد سازی بریده و دور انداخته شود.

 

قیمت تمام شده:

کش گردن : هزینه اولیه خرید متوسط است. امکان کنترل تعداد خریداری شده و آمارگیری وجود دارد. در صورت جدا شدن از سر گاو، قابل استفاده مجدد می باشد. امکان شستشو دارد.

چسب دم : هزینه اولیه خرید پایین است. امکان کنترل مقدار خریداری شده و آمارگیری وجود ندارد. در صورت جدا شدن از دم گاو، قابل استفاده مجدد نمی باشد.

طناب : هزینه اولیه خرید بالا است. امکان کنترل تعداد خریداری شده و آمارگیری وجود ندارد. در صورت جدا شدن از سر گاو، اغلب قابل استفاده مجدد است.

تسمه : هزینه اولیه خرید بسیار بالا است. امکان کنترل تعداد خریداری شده و آمارگیری وجود دارد. در صورت جدا شدن از سر گاو قابل استفاده مجدد است. امکان شستشو وجود دارد.

آیا دام های شما با اشتیاق به سمت سالن شیردوشی می روند یا با اکراه ؟

بازدید راهروها و مسیرهای رفت و آمد دام به سمت سالن شیردوشی:

یکی از مواردی که می بایست به دقت تحت نظر قرار گیرد، ورود دام ها به سالن شیر دوشی است. وضعیت قرار گیری لوله ها، باز و بسته شدن درها و سایر اجزای فلزی که ممکن است به دام ها (به خصوص در زمان دویدن) هنگام حرکت در راهروها و ورود به سالن شیردوشی آسیب برساند، کنترل شوند. اگر دامی در اثر آسیب دیدن یا ضربه توسط تجهیزات یا افراد، دچار استرس شده باشد، به علت ترشح هورمون های استرس، نمی تواند شیر خود را تا 30 دقیقه بعد به طور طبیعی آزاد کند.

 

بهبود روش تردد و افزایش تولید دام:

با بهبود روش تردد در راهروها، می بایست در حد ممکن زمانی را که دام ها صرف حرکت به طرف سالن شیردوشی می کنند . منتظر دوشش می مانند و دوشیده می شوند، کاهش یابد که به معنی آن است که زمان بیشتری برای خوردن، نوشیدن و استراحت خواهند داشت و در نتیجه شیر بیشتری تولید خواهند کرد.

این امر با کاهش زمان ایستادن دام در محوطه انتظار دوشش به سلامتی سٌم و سیستم حرکتی کمک می نماید. همچنین در فصول گرم به معنی تاثیر کمتر تنش گرمایی بر دام ها در محوطه انتظار دوشش خواهد بود.

 

لزوم برقراری آرامش در زمان انتقال دام به شیردوشی:

مدیریت صحیح دام ها در زمان هدایت به سمت سالن شیردوشی، عملکرد سالن شیر دوشی را بهبود داده و تولید شیر را به حداکثر می رساند. 

آوردن دام های آرام و تمیز به سالن دوشش در هر وعده، باید هدف اصلی در هر دامداری باشد. دام های تمیز، کار کارگران شیردوشی را راحت تر می کند و منجر به کاهش تعداد باکتری ها روی سرپستانک می شود. هر چه تعداد باکتری ها روی سرپستانک در زمان اتصال لاینر شیردوشی و خرچنگی پایین تر باشد، میزان عفونت های جدید ورم پستان در دامداری هم کمتر خواهد بود.

رفتار طبیعی چهارپایان اهلی این است که از سایرین پیروی می کنند. تلیسه ها و چند گاو بالغ تر را با هم به محوطه انتظار دوشش بیاورید و سپس اجازه دهید که خودشان وارد سالن شده و بعد به طرف راهروهای خروجی حرکت کنند. 

 

خودداری از ایجاد استرس، برخورد صحیح با دام و نتایج مثبت آن:

بهترین راه برای حرکت دادن دام ها، صحبت با آنها با تن صدای آهسته و قرار دادن کف دست روی کپل یا پای عقبی گاو به جای هل دادن با فشار انگشت ها می باشد. 

هر چه دام ها با آرامش بیشتری وارد سالن شیردوشی شوند، مدفوع کمتری در سالن ریخته می شود. توجه کنید که چگونه لکه های مدفوع روی قسمتهای مختلف اندام حرکتی وجود دارد. وقتی دام ها به آهستگی حرکت می کنند، قدم های خود را بهتر برمی دارند که باعث کاهش میزان پراکنده شدن ذرات مدفوع می شود. همانطور که در بالا اشاره شد، تمیزی اندام حرکتی و پستان بسیار مهم است.

دام های شیرده به صدای بلند مانند به هم خوردن درهای فلزی یا سوت زدن کارگران برای حرکت دادن آنها بسیار حساس هستند. همه ی ابزارهای مورد استفاده برای تشویق یا ضربه زدن به دام ها جهت وادار کردن آنها به ورود به سالن شیر دوشی باید حذف گردد.

 

یکنواختی و یک شکل بودن فرآیند دوشش:

بهترین حالت نصب و نگهداری تجهیزات هم نمی تواند مدیریت ضعیف دام ها را جبران کند. یکی از نکات مهم در شیردوشی این است که دام ها در هر وعده دوشش، شرایط مشابهی را ببینند، بشنوند و تجربه کنند.

روند کار دوشش باید از هر کارگر به کارگر دیگر و از هر وعده به وعده دیگر، یکسان باشد. تنظیم تجهیزات شیردوشی می تواند عملکرد سالن شیر دوشی را بهبود دهد.

 

رفتارشناسی دام در زمان دوشش:

بهبود رفتار را با شمردن تعداد گام ها (بلند کردن اندام حرکتی طی دوشش)، لگد زدن به دستگاه، لگد زدن درست وقتی که دستگاه جدا می شود (خود گاو به جدا شدن کمک می کند) و افتادن دستگاه طی دوشش، می توان تحت نظر قرار داد.

مدتی را در سالن شیر دوشی یا بهاربند به مشاهده ی ورود دام ها، رفتار آنها طی مراحل آماده سازی و زمانی که دستگاه شیردوشی به پستان دام متصل است، بگذرانید. ایجاد برخی تغییرات کوچک، بهبود قابل توجهی در عملکرد کلی سالن شیردوشی و رفتار دام ها در سالن یا بهاربند به همراه خواهد داشت.

 

 

این مطلب از مجله علمی شرکت نولان اقتباس و خلاصه شده است.

توجیه اقتصادی ثبت مشخصات در گوسفندداری صنعتی

بسیار اهمیت دارد که بدانیم میش ها و یا بزهای گله از نظر آبستنی در چه وضعیتی هستند. رکوردها می بایست ثبت شوند، دام ها به صورت انفرادی شناسایی و پلاک گذاری شوند و تمام اطلاعات مدیریتی، پرورشی و درمانی درج شود. مهمتر از ثبت اطلاعات، مدیر فارم یا کارشناس گله است که می بایست داده ها را آنالیز و نتیجه گیری کند.

در مثال عملی زیر به خوبی مشاهده می کنید که بررسی آبستنی و کنترل داده های یک گله گوسفند، چگونه منجر به شناسایی ضرر بزرگی شده است که دامدار بدون اطلاع متحمل آن شده است.

(قیمت ها مربوط به نیمه دوم سال 1396 می باشد)

در یک گله مولد 800 راسی، به مدت 20 ماه تمامی اطلاعات مربوط به تلقیح، قوچ اندازی، سونوگرافی و سایر موارد پرورشی و تولیدمثلی ثبت می شود.

در تست آبستنی که در تاریخ ششم بهمن 96 انجام شد، از 670 راس میش سونوگرافی شده، تعداد 601 راس آبستن و تعداد 69 راس نیز غیر آبستن تشخیص داده شدند.

داده ها نشان میدهد از تعداد 69 راس دامی که غیر آبستن تشخیص داده شده بود. 23 راس میش در طی 3 دوره همزمان سازی، هیچ زمان آبستن نشدند و زایشی برای آنها ثبت نشده بود.

 

از آنجایی که:

هزینه هر راس میش در روز 1000 تومان،

و هزینه هر مرحله همزمانی با سیدر یا اسفنج به مبلغ 25000 تومان می باشد،

در مجموع در طی مدت 20 ماه، هزینه نگهداری هر راس میش 675000 تومان می باشد.

 

اگر میانگین وزن هر راس میش را 55 کیلوگرم در نظر گرفته شود و بهای فروش هر کیلو گوشت گوسفند زنده 13000 تومان باشد، قیمت فروش هر راس میش برابر 715000 تومان است.

 

در مثال واقعی بالا، دامدار برای 23 راس میش صرفا فضایی برای زندگی فراهم کرده بود بدون آنکه این دام ها درآمدی نصیب او کنند. چه بسا با شناسایی زودتر آنها در سال های قبل و جایگزینی با دام های بارور می توانست چند میلیون تومان درآمد ناشی از بره گیری و فروش آنها را که از جیب او رفته است را برای خود حفظ کند.

اکنون به خوبی متوجه ضرر پنهان ناشی از عدم شناسایی دام های غیر آبستن در گله های بزرگ می شویم. میش هایی که در طی یک سال آبستن نمی شوند و زایشی ندارند باید به صورت اختیاری حذف شوند.

این اعداد و اطلاعات همه گی واقعی است! در گله شما نیز احتمالا موارد مشابهی وجود دارد. دام هایی که صرفا مصرف کننده هستند و شما از وجود آنها اطلاعی ندارید.

دامداری یک علم است و هر علمی پیش نیازهایی دارد. اگر گله شما فاقد سیستم شناسایی و ثبت اطلاعات است هر چه زودتر جلوی ضررهای پنهان خود را بگیرید. داشتن کارشناس و آنالیزور داده های گله، یک عمل لوکس به حساب نمی آید. یک ضرورت است. لطفا مواظب پول خود باشد.

برخی سوالات رایج در خصوص شماره گوش و پلاک های شناسایی دام

آیا شماره گوش ها از یک جنس تولید می شوند یا کیفیت های مختلفی دارند؟

شماره گوش های تولیدکنندگان متفاوت، از مواد مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام کارایی خاص خود را دارند. با این حال پلی اورتان بهترین و با دوام ترین ماده ای است که در تولید پلاک گوش استفاده می شود. از طرف دیگر تولیدکنندگان برای کاهش قیمت پلاک مورد استفاده در دام های پرواری و کشتارگاهی، از ترکیبات ارزانتر و کم دوام تر استفاده می کنند. بسته به مورد استفاده، دامدار به تشخیص خود از پلاک با دوام یا کم دوام استفاده می کند.

 

آیا امکان استفاده از هر شماره گوشی برای هر دامی وجود دارد یا هر دام پلاک گوش مخصوص به خود را دارد؟

برای هر دام شماره گوشی مخصوص به آن تولید می شود و نباید یک نوع پلاک را برای همه دام ها استفاده کرد. گوش دام های مختلف سایزهای مختلفی دارد و ضخامت آن ها نیز مختلف است. گوش بره و بزغاله ضخامت گوش گوساله را ندارد و این تفاوت در دوران بلوغ دام بیشتر هم می شود. پلاک بزرگ برای دام کوچک منجر به اذیت شدن دام و نا آرامی آن می شود و پلاک کوچک در دام بزرگ نیز به خوبی خوانده نمی شود. به صورت یک اصل کلی، هر چه دام بزرگ تر باشد از پلاک بزرگ تری استفاده می شود. همچنین از پلاک های ارزان قیمت کم دوام، برای دام های داشتی که می بایست برای سال ها در گله بمانند استفاده نمی شود.

 

چه شماره گوشی برای خوانده شدن از فاصله دور مناسب است؟

چند فاکتور بر میزان خوانا بودن پلاک گوش موثرند. شماره گوش بزرگ، راحت تر خوانده می شود. پلاک گوشی که دارای گردن بلندتری باشد بعد از نصب، از گوش دام فاصله می گیرد و راحت تر دیده می شود. به نظر می رسد رنگ زرد پلاک نیز در مقایسه با سایر رنگ ها از دید بهتری برخوردار است. و هر چه اثر لیزرپرینت یا ماژیک مخصوص پلاک گوش پر رنگ تر باشد خوانده شدن از فاصله دور راحت تر صورت می گیرد.

 

مدت زمان ماندگاری شماره گوش بر روی گوش دام به چه عواملی بستگی دارد؟

اولین و مهمترین عامل کیفیت پلاک است. سپس می توان از شرایط آب و هوایی نام برد که آن هم با کیفیت پلاک رابطه مستقیم دارد. شرایط سالن های نگهداری دام مانند وجود موانع، فنس، کله بند و مانند آن ممکن است باعث کنده شدن پلاک از گوش شود. در پلاک های دو تکه جنس میخ و هم سان بودن آن با پلاک نیز بر ماندگاری پلاک بر روی گوش بسیار موثر است.

 

آیا شماره گوش ها در شرایط آب و هوایی مختلف کیفیت خود را حفظ می کنند؟

 

پلاک گوش ها از موادی تولید می شوند که در دماهای مختلف، کیفیت و انعطاف پذیری خود را حفظ کنند. به این معنی که از یک مدل پلاک گوش می توان در گرم ترین و هم زمان در سردترین شرایط آب و هوایی استفاده نمود بدون اینکه نگران کاهش کیفیت آن بود. پایین بودن کیفیت پلاک در سرما موجب شکسته شدن پلاک و گرم بودن و رطوبت زیاد منجر به بشقابی شدن شماره گوش می شود.

 

آیا امکان این وجود دارد که اطلاعاتی از قبیل نام دامداری، نام شرکت و شماره تلفن را بر روی شماره گوش چاپ کرد؟

امکان استفاده از این امر با دستگاه لیزر وجود دارد. لطفا توجه شود که در این حالت پلاک می بایست قابلیت لیزرپرینت داشته باشد. یعنی در زمان تولید مواد حساس به لیزر به آن اضافه شده باشد. پلاک های خام ایرانی معمولا قابلیت لیزر شدن را ندارند اما پلاک های خام خارجی اغلب قابل لیزر شدن هستند. برای پرینت لیزری هزینه مشخصی دریافت می گردد که در صورت طولانی و زمان بر بودن فرآیند لیزر، این مبلغ افزایش می یابد.

آیا از هر ماژیکی برای ثبت اطلاعات بر روی شماره گوش می توان استفاده کرد یا صرفا باید از ماژیک مخصوص پلاک گوش استفاده شود؟

ماژیک های رایج در بازار برای نوشتن روی شماره گوش مناسب نیستند زیرا ماندگاری آنها در اثر عوامل محیطی کم است و به زودی اثر جوهر آنها پاک می شود. ماژیک های مخصوص پلاک گوش علاوه بر فرمولاسیون خاص، دارای مواد ضد اشعه ماوربنفش هستند و در اثر تابش نور خورشید اثر جوهر کمرنگ نمی شود. همچنین سرعت نفوذ جوهر ماژیک به داخل بافت پلاک و خشک شدن آن سریع تر از ماژیک های صنعتی و لوازم تحریری است.

 

آیا شماره گوش ها قابل استفاده مجدد هستند یا باید بعد از هر بار استفاده دور ریخته شوند؟

از نظر امنیتی و بهداشتی پلاک گوش ها نمی بایست قابل استفاده مجدد باشند. پلاک های دو تکه بعد از فک شدن خراب می شوند و پلاک های یک تکه نیز بعد از فک شدن، تیزی سابق را برای ورود به گوش ندارند. با این حال برخی پلاک های گردنی را می توان در صورت سالم بودن برای دوره های بیشتری استفاده نمود. به عنوان یک اصل کلی پلاک را بعد از استفاده دور بریزید.

چه دستگاه شیردوشی مناسب دامداری شماست؟

فرض کنید شما مقداری پول دارید (کم یا زیاد آن مهم نیست) و قصد دارید با آن، یک دستگاه تولید کالایی خاص خریداری کنید. 

بدون شک قبل از خرید مدت ها تحقیق می کنید و در نهایت دستگاهی خریداری می کنید. مدتی بعد از خرید دستگاه متوجه می شوید ظرفیت تولید دستگاه کمتر از امکانات تولید شماست. شما می توانستید روزانه یک میلیون تومان تولید داشته باشید اما سرعت دستگاه به اندازه نهصد هزار تومان است. یعنی شما روزانه 100 هزار تومان و سالانه بیش از 36 میلیون تومان از دست خواهید داد. درآمدی که تنها با کمی پرس و جو و خرید یک دستگاه بهتر می بایست در جیب شما باشد. 
دام شما، پول و پستان دام شما توان تولید شماست. دستگاه شیردوش هم نقش همان دستگاه تولید را ایفا می کند.

 

با یک محاسبه ساده اگر تنها یک گاو بدوشید و توان تخلیه دستگاه شیردوش شما هر روز یک کیلو کمتر از توان تولید دام تان باشد، این مقدار در یک دوره شیردهی استاندارد برابر با تقریبا 300 کیلو شیر است که از دست شما رفته است؛ یعنی 600 هزار تومان ! حال این عدد را در تعداد دامی که در حال حاضر با یک دستگاه با توان پایین می دوشید ضرب کنید. بدون شک به عدد بزرگی خواهید رسید.

اکنون این سوال مطرح می شود که از کجا تشخیص دهم کدام برند دستگاه شیردوش مناسب تر است؟

یکی از مهمترین فاکتورهای خرید دستگاه شیردوش به روز بودن تکنولوژی آن است.

 

در هر ضربان پولساتور حدود 300 سی سی شیر از پستان گاو پر تولید امروزی به خرچنگی وارد می شود. اگر ظرفیت خرچنگی دستگاه شیردوش شما کمتر از این مقدار است مانند این است که شما شیر آب را تا آخر باز کنید و بخواهید یک لیوان را پر از آب کنید. با این تفاوت که شیر از خرچنگی بیرون نمی ریزد، بدتر از آن با فشار به داخل پستان باز می گردد و مشکلات پستانی مانند ورم برای دام شما ایجاد می کند.

دامدار هزینه زیادی برای داشتن دام های اصلاح نژاد شده می کند و با صرف هزینه های سنگین خوراک و مدیریت، تلاش می کند بیشترین شیر را از هر راس دام استحصال کند. اما مشکل آنجاست که بخواهیم خودروی تندروی خود را بر روی جاده خاکی برانیم. پرورش و نگهداری گاو پرشیر امروز نیاز به دستگاه های مدرن و با محاسبات روز صنعت دامپروری دارد؛ در غیر این صورت دستگاه شیردوش خود باعث افت شیر و کاهش تولید خواهد شد. یعنی گاو شما میتواند پنجاه لیتر شیر در روز تولید کند اما دستگاه شیردوش شما نمی تواند این مقدار شیر را تخلیه کند و در نتیجه تولید گاو کاهش خواهد یافت.

 

پولساتورهای دستگاه با تکنولوژی سی سال پیش برای دوشش مداوم و ساعت کارکرد بالا طراحی نشده اند. ضربان نامنظم پولساتور و افت عملکرد آن بعد از چند ساعت دوشش، منجر به بروز ورم پستان در بهاربندهایی می شود که در آخر دوشیده می شوند.

در مقایسه با دانش روز دامپروری، همواره باید از خود بپرسیم محاسبات طراحی دستگاه شیردوشی که قصد خرید آن را داریم به چه صورت است؟ آیا خلادستگاهی که به ما معرفی می شود بالا نیست؟ آیا دارندگان یک برند خاص مدام با هایپرکراتوزیس یا پرولاپس سرپستان ها مواجه نیستند؟ آیا برخی شرکت های سازنده دستگاه شیردوش برای جبران کاستی های دستگاه خود مجبور به بالا بردن خلا دستگاه نشده اند تا ساعت شیردوشی بیش از اندازه زیاد نشود؟

 

هزینه های تحمیلی به دامدار ناشی از گاو مبتلا به هایپرکراتوزیس، میزان افت شیر ناشی از ورم پستان به علت بسته نشدن سرپستان ها و حذف دام های مبتلا چقدر است؟ آیا مجموع این هزینه ها در طول سالیان استفاده از دستگاه شیردوش کم کیفیت و یا بدون سرویس مناسب، بیشتر از قیمت خرید آن دستگاه نیست؟

موارد ذکر شده در بالا تنها مربوط به هزینه های مستقیم آسیب به دام ناشی از خرید شیردوش کم کیفیت است. هدف تولید کننده شیر، تولید شیر با کیفیت است. جدا از مسوولیت ما در قبال سلامت جامعه به واسطه تولید شیر با کیفیت، دامدار نباید به خاطر پایین بودن کیفیت لوله های استیل انتقال شیر مدام در هر حال تحمل جریمه های کارخانه های جمع آوری شیر باشد؛ و یا سالانه هزینه تعویض لوله هایی را بپردازد که قرار بوده است ده سال و بیشتر در دستگاه شیردوش کار کنند.

شرکت های مختلفی به بازار شیردوشی وارد می شوند و خدمات رسانی می کنند. کیفیت های مختلف دستگاه ها، نحوه سرویس رسانی و انتخاب دستگاه شیردوش جدید در یک دامداری باسابقه از جمله روش هایی است که شما می توانید تصمیم بگیرید کدام دستگاه بیشترین تولید شما را تضمین می کند. 

 

مهم نیست که چه مقدار پول برای سرمایه گذاری در بخش دامداری در نظر گرفته اید اما مهم است که هر ریال پول شما چگونه بیشترین درآمد را می تواند روانه جیب شما کند. 

لطفا به دقت بررسی کنید و از خود بپرسید چرا تمام دامداران بزرگ منطقه شما فقط از یک برند خاص استفاده می کنند؟ اختصاص سهم بیش از ۷۰ درصد از کل واحد های دوشنده ایران به یک برند نشانه چیست؟

در سال های اخیر دامداران بخش خصوصی نیز به سمت یک برند خاص سوق پیدا کرده اند. علت کاملا مشخص است. امنیت سرمایه ایشان فقط در یک جا حفظ شده است. اگر در حال تاسیس یک دامداری شیری هستید و یا قصد خرید یک دستگاه شیردوشی را دارید مطمئن شوید شرکت سازنده دستگاه در دامداری شما قصد آزمون و خطا ندارد. دامداری شما آزمایشگاه نیست. یک بنگاه اقتصادی است.

پولساتور، قلب دستگاه شیردوش

قلب سالم سبب زنده ماندن و کارکرد صحیح بدن می شود. همین امر در مورد پولساتورهای یک دستگاه شیردوش هم صادق است. پولساتور مانند ضربان قلب برای کل سیستم شیردوشی عمل می کند تا عملیات شیردوشی صحیح را تضمین نماید. پس مانند قلب مان، ضروری است که به طور منظم بررسی کنیم تا مطمئن شویم پولساتورها به درستی کار می کنند.

عملکرد نادرست پولساتورها بر عملکرد کلی دستگاه شیردوش اثرگذار است و به دنبال آن تاثیر منفی بر سرپستان ها و آسایش دام ها خواهد داشت. با رعایت نکات زیر در خصوص نگهداری پولساتورها، مطمئن شوید که ضربان قلب دستگاه شیردوش شما قوی و مناسب است:

 

1- تنظیمات پولساتور:

دوشش شیر و سلامت سرپستان به مقدار زیادی بستگی به تنظیمات پولساتور دارد که الگوی متناوب فشار هوای محیط و خلا را به منظور باز و بسته شدن لاینرها کنترل می کند. سیکل نادرست باز و بسته شدن می تواند سبب پالس های متغیر و ایجاد ناراحتی در سرپستان ها شود که نتیجه آن کاهش جریان شیر می باشد.

 

با گرفتن گراف ماهانه از پولساتورها، از عملکرد صحیح آن ها مطمئن شوید. این امر سبب می شود که تنظیمات پولساتور برای هر چهار فاز ضربان یکنواخت باشد. به صورت کلی فاز اول و دوم بیانگر زمان باز بودن لاینر و فاز سوم و چهارم نشانگر مدت زمان بسته بودن لاینرهاست.

 

 

یک دوره کامل ضربان شامل زمانی است که طول می کشد تا هر چهار فاز پالس انجام شوند و تقریبا یک ثانیه طول می کشد؛ گرچه این زمان بر اساس ریت پولساتور می تواند متغیر باشد.

بر اساس استانداردها، فاز B می بایست حداقل 30 درصد کل سیکل ضربان و فاز D میبایست حداقل 15 درصد باشد.

میانگین تنظیم فاز B معادل 450 تا 525 میلی ثانیه و میانگین فاز D از 200 تا 250 ثانیه پیشنهاد می شود.

با این حال در زمان ارزیابی پولساتور توصیه فروشنده و شرکت سازنده در خصوص این داده ها الزامی می باشد.

 

2- میزان و نسبت:

حفظ  میزان و نسبت دقیق ضربان منجر به بهینه شدن تعداد دفعات باز و بسته شدن و شرایط سرپستان می شود.

همانند تعداد ضربان قلب شما در دقیقه، ریت Rate پولساتور (نرخ ضربان) تعداد سیکل ضربان کامل در دقیقه را نشان می دهد.

برای حفظ دفعات باز و بسته شدن لاینر به میزان توصیه شده، نرخ ضربان پولساتور عموما بین 52 تا 68 سیکل در دقیقه می باشد و می بایست همواره همین میزان باقی بماند. در این خصوص همواره با سرویس کار و شرکت سازنده دستگاه شیردوش یا پولساتور خود مشورت کنید. چرا که نرخ ضربان و نسبت ها (ریت و ریشیو) بسته به نوع تجهیزات شیردوشی و لاینرها می توانند مختلف باشند. به علاوه عملکرد کلیه تجهیزات می بایست توسط سرویس کار کنترل گردند.

 

3- نیاز به نگهداری 

همانطور که چک آپ منظم برای بررسی سلامت قلب ضروری است، نگهداری و سرویس منظم پولساتورها نیز برای عملکرد دقیق آنها واجب است. نیاز به سرویس بر اساس ساعت کار دستگاه شیردوش شامل زمان شستشوی دستگاه، محاسبه می گردد.

بیشتر تولیدکنندگان توصیه می کنند پولساتورها بعد از 1500 تا 2000 ساعت کارکرد و یا بعد از شش ماه، تعویض و یا سرویس شوند. 
بدون در نظر گرفتن سایز چال شیردوشی، همه پولساتورها می بایست با هم تعمیر و یا تعویض شوند تا اطمینان حاصل شود همه آنها در وضعیت مشابه هستند. همچنین توصیه می شود همیشه پولساتور یدکی در دسترس باشد تا در صورت نیاز فورا تعویض شود.

 

4- ارزیابی کل سیستم شیردوشی

سیستم ضربان شیردوشی بیشتر از تنها عملکرد پولساتورهاست. تجهیزاتی شامل کنترل کننده های پولساتور (تابلو برق)، شیلنگ های دوقلو و شیلنگ ها تکی شیردوشی، شش راهی ها، و قرارگیری صحیح لاینر بر روی شل، به روی سیستم ضربان و باز و بسته شدن لاینرها اثر گذارند.

 

به توصیه های زیر برای عملکرد ایده آل کل سیستم ضربان شیردوش خود توجه فرمایید:

• طول شیلنگ های هوا را در حد ممکن کوتاه در نظر بگیرید. شیلنگ ها را طبق برنامه منظمی تعویض کنید.
• شیلنگ های تکی هوا را به صورت منظم و روزانه بررسی کنید. شیلنگ های هوای روی خرچنگی می بایست ماهانه تعویض شوند.
• فیلترهای مسیر هوا را برای تامین هوای مورد نیاز سیستم بررسی کنید.
• برنامه منظمی برای تمیز کردن شیلنگ ها، لاینرها و شل ها داشته باشید.
• بسته به سیستم شیردوشی خود، لاینر و شل متناسب با آن را نصب و استفاده کنید تا نرخ و نسبت ضربان پولساتورها به خوبی اجرا شود.
• ولتاژ را برای اولین، آخرین و پولساتورهای میانی بررسی کنید. میزان خلا می بایست برای همه پولساتورها ثابت باشد.

 

همواره سلامت قلب دستگاه شیردوش تان را بررسی کنید و در صورت نیاز از سرویس کار و کارشناسان دستگاه شیردوش مشاوره و کمک بگیرید. با رعایت نکات فوق، شما می توانید هر روز و به صورت دایم از کارکرد صحیح شیردوش خود بهره مند شوید. 

مدیریت مالی گاوداری شیری

اکثر واحدهای گاوداری، علی رغم سابقه طولانی فعالیت خود، با مشکلات فنی یا مالی زیادی مواجه اند، مشکلاتی که به دلیل اهمیت ندادن مدیریت این واحدها به محاسبه شاخصهای عملکرد، از دید آنها مخفی مانده است. مدیران واحدهای گاوداری بر حسب روشهای سنتی، وجود مشکل را موقعی احساس می کنند که در پرداخت هزینه ها دچار مشکل شده و اصطلاحا کار از کار گذشته است.

مدیران واحدها به دلیل اندازه نگرفتن نتایج عملیات و عدم توجه شاخصهای عملکرد مزرعه خود، قادر به تشخیص به موقع مشکلات و چاره جویی برای آنها نیستند. محاسبه شاخصهای عملکرد و سنجش میزان موفقیتها براساس آنها، برای اداره موفق هر واحد تجاری، از جمله گاوداریها، ضروری است.

 

شاخصهای مالی و فنی هر دو به یک موضوع، ولی به زبان خاص خود، اشاره دارند و ممکن است پیام آنها با یکدیگر مطابقت نداشته باشد. از آنجا که هدف اصلی از تشکیل و اداره هر واحد تجاری، نیل به اهداف مالی است و شاخصهای مالی میزان توفیق در نیل به این اهداف را روشن تر نشان میدهند، پس نباید اندازه گیری شاخصهای مالی برای مدیرت مزرعه را دست کم گرفت. ارزیابی و مقایسه عملکرد، زمانی کامل و جامع خواهد بود که براساس کلیه شاخصها اعم از مالی و فنی صورت گرفته باشد. 
از مهمترین اهداف هر واحد گاوداری شیری افزایش تولید شیر می باشد. یکی از راهها برای دست یافتن به این مهم، بالا بردن مصرف خوراک در گله شیری با روشهای مختلف از قبیل افزایش دفعات خوراک دهی، افزودن مکملهای خوش خوراک و غیره می باشد. به طوریکه انتظار می رود یک گاو شیری با مصرف خوراک متعادل بیشتر، شیر بیشتری تولید نماید. با افزایش میران خوراک قیمت تمام شده افزایش یافته و قیمت تمام شده شیر تحت تاثیر قرار می گیرد. بنابراین هزینه خوراک رابطه مستقیمی با تولید شیر دارد، اگرچه تولید شیر بیشتر لزوما رابطه ای با افزایش سود واحد گاوداری ندارد.

در این راستا مدیریت جهت دار تولید موفق با استفاده از اطلاعات و شاخصهای عملکرد، بیشترین تولید را با استفاده از ورودیها به دست می آورد.

رصد کردن عملیات مالی و بهره وری مالی بر اساس یک پایه متداول، ضروری است.

برای پایداری اقتصادی یک گاوداری به خصوص در شرایط بحرانی از قبیل قیمت پایین شیر، قیمت بالای خوراک و یا هردو، درآمد مازاد بر قیمت خوراک IOFC یکی از بیشمار شاخصهای عملکرد مالی است که می تواند به تصمیم گیری مناسب مدیران گاوداری کمک نماید.

IOFC به درآمد شیر پس از کسر خوراک خریداری شده برای تولید شیر اطلاق می شود. به طور خلاصه IOFC درآمد خالص پس از پرداخت قیمت خوراک می باشد. عوامل پنهانی تعیین کننده موثری در تفسیر IOFC وجود دارد. که می توان به مواردی از قبیل ترکیب گله و وضعیت سلامت دامها اشاره نمود. بنابراین به نظر میرسد که با توجه به شرایط فنی و امکانات، محاسبه IOFC بایستی به صورت انفرادی و تعمیم آن به گله صورت گیرد و یا برای کل گله انجام شود و سپس به هر گاو اختصاص یابد. 

علاوه بر IOFC شاخصهای عملکرد بیشماری از قبیل پرورش یک راس گاو شیری، درصد حاشیه فروش، سرمایه درگردش، درصد حاشیه ایمنی سود، نسبتهای سودآوری و ... وجود دارند که می توانند مدیران واحدها را در تصمیم گیری یاری نمایند. برای محاسبه این پارامترها ثبت اطلاعات ضروری و لازم می باشد. 

تعدیل هزینه خوراک با توجه به تولید و کنترل هزینه ثابت و متغییر، کلید مدیریت مالی موفق است. به طور کلی هر واحد گاوداری نیازمند سیتم داده پردازی می باشد که بتواند مواردی از قبیل: توصیف و تحلیل رویدادهای مالی بر واحدهای گاوداری و ارائه گزارش، ارائه اطاعات قابل اعتماد، انطباق اصول عمومی حسابداری با سیستم مالی گاوداری، ارائه اطلاعات مالی با کیفیت بالا، محاسبه شاخصهای مالی عملکرد، پیش بینی وضعیت مالی در آینده و اطلاع رسانی پیش از وقوع مشکلات مالی و تعیین سود یا زیان گاوداری را تهیه و جهت تصمیم گیری به مدیران دامداری ارائه دهد. رمز موفقیت یک واحد تولیدی اتخاذ بهترین تصمیمات بر پایه اطلاعات صحیح و شرایط اقتصادی است.

 

گردآورنده: مهندس مهدی نیکمرد (کارشناس ارشد علوم دامی) 

شستشوی دستگاه شیردوش

شستشوی دستگاه شیردوش سیار:

براى تميز كردن و شستشوی دستگاه شيردوش سيار، سطلی به ظرفیت حدود 20 لیتر لازم است كه در آن آب، سود يا اسيد را می ریزیم و سپس خوشه شيردوشى را داخل آن قرار مى دهيم. پس از روشن کردن دستگاه، آب و مواد شوینده از خرچنگی و لاینرها عبور میکنند و پس از شستشوی شيلنگ واردبیدون یا ظرف جمع آوری شیر می شود. به این طریق، بیدون شیر هم ضدعفونی می شود. 

در صورت استفاده از مواد اسیدی و قلیایی برای شستشوی دستگاه، می بایست مراحل فوق با آب تکرار شود.

لطفا روش شستشوی دستگاه شیردوش را در پایین متن ملاحظه فرمایید.

شستشوی دستگاه شیردوش ثابت: 

براى دستگاههاى ثابت تجهيزات بيشترى لازم است:

وان: كه ظرفيت آن برحسب تعداد واحد دوشنده در نظر گرفته ميشود. به ازاى هر واحد دوشنده، حداقل ٨ ليتر حجم در نظر گرفته شود. مثلاً براى ١٠ واحد دوشنده حداقل یک وان ٨٠ ليترى لازم است.

لوله هاى ورودى آب بالاى وان بايد داراى دبى كافى باشند. بهتر است از لوله يك اينچ استفاده شود؛ در غیر اینصورت می بایست سر راه ورودى آب به وان، پمپ تعبيه شود. 
لوله هاى انتقال آب می بایست از جنس استيل يا پی وی سی مقاوم در برابر حرارت انتخاب شوند و قطر آن  ها به گونه اى باشد كه حجم آب كافى را از خود عبور دهند تا واحدهاى انتهاى خط شیردوشی نیز به خوبى تميز و شسته شوند.

جتر كاپ يا كلاسترواش، محل قرار گرفتن خوشه دوشش در زمان شستشو است و انواع مختلفی دارد.

شستشوى اصولى شيردوش ٦ مرحله دارد:

• شستشو با آب ولرم ( 30 تا 35 درجه) جهت شستن شيرآبه هایی که پس از پایان دوشش در لوله ها باقی مانده است؛
• شستشو با آب داغ (70 تا 75 درجه) جهت شستن چربى ها؛
• شستشو با محلول سود و آب 70 درجه جهت جرم برى و ضدعفونى؛ درصد محلول شوینده و میزان ترکیب با آب را كارخانه سازنده سود تعيين ميكند که این میزان براى سودهاى پرك معمولاً ١/٥ تا 3 درصد می باشد ( ١/٥ تا 3 كيلو پرک در صد ليتر آب)
• آبکشی با آب داغ 70 درجه؛
• شستشو با محلول اسيد و آب گرم (حدود ٤٥ درجه). معمولاً میزان اسید استفاده شده در وان ٠/٣درصد می باشد (٣٠٠ گرم اسید در١٠٠ليتر آب).
• آبکشی با آب داغ 70 درجه

هرگز دستگاه شيردوش را با آب جوش نشوييد.

در آبکشی اولیه از آب داغ استفاده نکنید.

شستشوی تانک ذخیره شیر یا شیر سرد کن:

کلیه مراحل ذکر شده در شستشوی شیردوش، جهت ضدعفونی بیدون و یا شیر سردکن قابل استفاده می باشد.

نصب پلاک گوش راهکاری به سمت حرفه ای شدن

دامداری امروزی کاملا وابسته به ثبت مشخصات دام هاست. در واقع بدون ثبت اطلاعاتِ دام هایی که به صورت پرواری و یا داشتی نگهداری می شوند، دامداری حرفه ای کاملا بی معناست.

 

تنها با شناخت هر دام به صورت انفرادی است که می توانیم به رکوردهای میانگین استناد کنیم و در مورد آینده دامپروری خود تصمیم گیری کنیم. برای مثال اگر تلاش می کنیم میزان بره زایی در گله را به ازای هر راس افزایش دهیم، می بایست دام هایی که کمتر از میانگین مورد نظر ما عمل میکنند را حذف نماییم. چگونه این دام را شناسایی و حذف کنیم؟ تنها زمانی که آن دام دقیقا شناسایی شود.

 

یا فرض کنید قصد داریم میزان تولید بزهای خود را از 3 کیلو به 5 کیلو در روز افزایش دهیم. از مشاورین کمک میگیریم، جیره را بهبود می دهیم و سازه های مان را نوسازی می کنیم. اما در نهایت بزهایی هستند که به علت پایین بودن ظرفیت ژنتیکی خود به این تغییرات روی خوش نشان نمی دهند و در عمل تغییری در تولیدشان مشاهده نمی شود. چگونه این گروه از دامها را باید شناسایی و حذف کنیم؟ پاسخ ساده است. ابتدا باید آن ها را بشناسیم تا بتوانیم حذف شان کنیم. شناسایی چگونه صورت می گیرد؟ فقط از طریق شماره گوش یا پلاک شناسایی.

 

در مثالی دیگر چوپان به نمایندگی از دارنده دام، آنها را جهت چرا به مرتع و بیرون از فارم می برد. از کجا بفهمیم با وجود همه هزینه ها برای تولید دام با ظرفیت ژنتیکی بالا، تولید نوزادان سالم و با وزن گیری بالا، چوپان بی مسئولیت دام سنگین وزن ما را با دام دیگر تعویض نکرده است؟ جواب همچنان یک چیز است. پلاک شناسایی دام.

مثال ها از این دست بسیارند و دامداران به تجربه با مسایل بسیار زیادی آشنا هستند که نیاز به تکرار آنها نیست.

 

ثبت مشخصات دام امروزه یک فرایند لوکس نیست، یک الزام و یک عملیات تجاری است. اطلاعات دام خود را ثبت کنید و از مدرنترین و بهترین روش ها استفاده کنید. هیچ وقت برای خرید پلاک و یا تجهیزات شناسایی دام صرفه جویی نکنید. اطلاعات ژنتیکی دام های شما و قیمت دام شما بسیار بیشتر از پلاک خریداری شده است. هزینه پلاک در برابر سایر هزینه ها مانند دارو هیچ است.

 

دامداری یک سرگرمی نیست! یک شغل و یک تجارت مدرن است. برخی از بزرگترین سرمایه داران کشورها دامدارها هستند. هزینه پرورش یک راس دام بالاست . تهیه خوراک، اجاره زمین، دارو و درمان، حقوق کارشناس و کارگر، تلفات، ساخت سازه و نگهداری تاسیسات، مصرف برق و انرژی، سوخت پول در زمان فروش دام و استرس های شبانه و روزهای بدون تعطیلی دامدار همه گی هزینه هایی گزاف و سرسام آور هستند.

با نصب اصولی وعلمی پلاک و تهیه پلاک تولید شده با استانداردهای روز، تصمیم های مدیریتی بهتری خواهید گرفت و هزینه صرفه جویی شده راندمان گله شما را بهبود خواهد بخشید.

 

اگر مقاله مهم " شماره زنی روی گوش گوسفند و بز " را نخوانده اید توجه شما را به این قسمت از مقاله جلب میکنیم:

در یک تجربه عملی، بعد از یک سال ثبت مشخصات در گله ای در گنبد کاووس مشخص شد از بین 700 راس میش مولد همزمان سازی شده، 43 راس میشعلیرغم صرف هزینه همزمان سازی و قوچ اندازی در 3 مرحله ، آبستن نشده اند. به این معنی که این میش ها 150 تا 180 روز فقط مصرف کننده بوده و هیچ سودی برای دامدار نداشته اند. این آمار بدون انجام ثبت مشخصات هرگز به دست نمی آمد.

 

استفاده از پلاک با کیفیت یعنی امنیت داده ها، امنیت داده ها یعنی امکان تصمیم گیری مدیریتی صحیح و تصمیم به موقع به معنای تبدیل هزینه به سود است . همه انواع پلاک گوش، پلاک گردنی و پلاک های الکترونیکی تنها به یک دلیل تولید می شوند. کمک به دامدار جهت تصمیم گیری سریعتر و صحیح تر. یادآوری می شود که قیمت یک دام و هزینه هایی که برای آن میشود در قبال قیمت بهترین نوع پلاک هیچ است.

لطفا بسته به نیاز خود، بهترین پلاک را انتخاب کنید تا بتوانید در آینده، شجره گله خود را مورد بررسی قرار دهید.

 

و در پایان، برای اینکه بدانید دامداری در ایران به چه اندازه حرفه ای شده است از شما تقاضا می کنیم مقاله تخصصی که در زیر معرفی شده است را مطالعه فرمایید. دامدار مدرن امروزی برای حداکثر سودآوری می بایست سطح بالایی از دانش علمی در زمینه کاری خود داشته باشد:

مدیریت مالی موفق واحدهای گاوداری شیری

عوامل مستعد کننده ورم پستان در خلال شیردوشی

آماده سازی نادرست و خشن پستان قبل از شیردوشی مانند: 

• ایجاد سر و صدا و زدن دام و ایجاد استرس هنگام ورود به شیردوشی
• فشار زیاد آب در زمان شستشوی پستان پیش از دوشش
• خیس کردن تمام پستان
• رگ نزدن (پیش دوشی نکردن) و دوشش گاو مبتلا یا مشکوک به ورم پستان
• عدم ضدعفونی سر پستان ها پیش از اتصال لاینر و ورود آلودگی به لاینر و انتقال به دام بعدی

رفتارهای نادرست در حین شیردوشی مانند:

• جدا کردن خرچنگی در زمان وجود خلا و پیش از قطع خلا
• عدم دوشش کامل و پاکدوش نشدن دام ها
• دیر جداکردن خرچنگی ها و دوشش بیش از حد دام
• هوا کشیدن لاینر
• اذیت و ترساندن گاو در حین دوشش
• ایجاد استرس هایی مانند شماره زنی و انداختن کش گردن در حین دوشش
• ضدعفونی نکردن سرپستان ها بعد از دوشش
• ضربه خوردن دام با تجهیزات شیردوشی به علت بی دقتی کارگر شیردوش

استفاده از تجهیزات نامناسب مانند:

• لاینر شیردوشی ارزان قیمت و بدون کیفیت 
• لاینر شیردوشی مستهلک
• سرویس نکردن دستگاه و نوسان خلا
• قدیمی بودن شیلنگ های هوا و خروج خلا از سیستم
• نصب دستگاه شیردوشی غیراستاندارد
• خرابی پمپ خلا و کافی نبودن خلا در سیستم
• تنظیم نبودن پولساتورها

چه عواملی سبب ورم پستان می شوند ؟

وضعیت پستان ها و فیزیولوژی دام

• سرپستان های بسیار بزرگ یا بلند که نمی توانند با دستگاه شیردوشی منطبق گردند، مستعد ضربه و صدمه هستند و زودتر به ورم پستان مبتلا می گردند. با اصلاح نژاد و یا خرید دام هایی با استانداردهای روز دنیا درصد وقوع ورم ناشی از وضعیت بدنی را کاهش دهید.

 

 

• سرپستان هایی با دیواره نازک یا بالونی که مجرای آنها باریک و ضعیف باشد در برابر صدمه و ضربه مصونیت کاملی ندارند. ارزیابی رکوردهای گله و جمع آوری سابقه ابتلا به ورم پستان و بیماری های پستانی در دامها ما را به تشخیص دام های مستعد کمک می کند.

 

ابتلا دام به بیماری

• ابتلای حیوان به بیماری های دست و پا و لنگش به علت زمین گیر کردن حیوان، پستان را مستعد آلوده شدن میکند. با شناسایی دام های درگیر بیماری های حرکتی و انتقال آنها به بیمارستان از ابتلای آنها به بیماری ورم پیشگیری کنید. پستان دام با ناتوانی حرکتی راحت تر از یک دام سالم در معرض لگد شدگی قرار دارد.

 

محیط نگهداری دام، بهاربند و راهروها

• استفاده زیاد از مرتع در مناطق کوچک امکان ابتلا به ورم پستان را افزایش میدهد. تجمع دام در یک منطقه منجر به افزایش کود و احتمال ورم پستان می شود. تجمع دام در یک منطقه می بایست بر اساس مساحت موجود محاسبه و تعیین گردد.

   

 

• مسیر رفت و امد دام ها که نیازمند حرکت دام بر روی موانعی مثل پل، لبه ها و برآمدگی است باعث افزایش بیماری های دست و پا می گردد که از عوامل مستعد کننده محیطی به شمار می رود. مخاطرات ورود و خروج به محل شیردوشی مانند سطوح شیب دار، سطوح لیز و زواید برنده می تواند منجر به افزایش احتمال ورم پستان گردد. سالن های شیردوشی یا طویله هایی با کف لغزنده و غیربهداشتی می بایست سریعا شناسایی شوند و مشکل برطرف گردد.

 

• هوای خیلی گرم باعث گرمازدگی و هوای خیلی سرد باعث سرمازدگی می شود و حیوان را مستعد بیمار شدن می نماید. با نصب سیستم های خنک کننده و یا گرم کننده در محل نگهداری دام، دما و رطوبت هوا را در محدوده آسایش دام قرار دهید تا ضمن حفظ سلامت آنها میزان تولید نیز در سطح قابل قبول باقی بماند.
• محیط مرطوب شرایط مناسبی را برای انتقال آلودگی از سطح خارجی پستان به داخل آن فراهم میکند. کف بهاربند می بایست همواره با بستر خشک و مناسب پوشیده شود و کود و فضولات سریعا از محیط جمع آوری شوند.

 

 

وسایل و تجهیزات:

• روش های غلط شیردوشی و یا مدیریت نادرست و بهداشت ضعیف منجر به وارد آمدن صدمات ضربه ای و تبدیل دستگاه شیردوشی به عامل ایجاد کننده بیماری می گردد. به صورت دوره ای کارگران شیردوشی را آموزش دهید و عملکرد ایشان را کنترل کنید. از طرف دیگر مطمئن شوید دانش شما به روز و منطبق بر استانداردهای شیردوشی است.
• نامناسب و کثیف بودن وسایل شیردوشی، قدیمی بودن قطعات و کارکرد ناصحیح دستگاه شیردوش به راحتی منجر به ورم پستان میشود. ظرفیت دستگاه شیردوش می بایست منطبق بر تعداد دام دوشا باشد. در صورت ساعت کارکرد بالا، به دلایل مختلف شیردوشی به خوبی انجام نمی شود. از طرف دیگر کارگران به علت خستگی فرایند دوشش و شستشو را به صورت نادرست انجام خواهند داد.

 

 

• آسیب دیدگی سرپستان ها منجر به کاهش سیستم دفاعی پستان در برابر عوامل بیماری زاست. دوشش بیش از حد، هایپرکراتوزیس، خشکی سرپستانها و ترک خوردگی پوست سرپستان و سایر نشانه های غیرطبیعی منجر به ورود عوامل بیماری زا به بافت پستان و بروز ورم پستان است. با آموزش کارگران و بررسی دوره ای سرپستان ها از کارکرد صحیح دستگاه شیردوش و صحت فرایند دوشش اطمینان حاصل کنید.

مواردی در خصوص نصب پلاک بر روی گوش دام ها

بهترین زمان برای نصب پلاک گوش

نصب صحیح شماره گوش در دوران نوزادی دام بسیار سودمند است. از این نظر که کمترین ناراحتی را برای دام ایجاد میکند. خطر آسیب به شخص شماره گذار بسیار کم است و پلاک برای مدت طولانی روی گوش باقی می ماند. به عبارت دیگر پلاکی که به صورت صحیح بر روی گوش دام نصب شده است برای تمام طول عمر دام روی گوش باقی می ماند. 

 

مواردی در خصوص پلاک نویسی و انواع پلاک

• اطلاعات مختلفی شامل شماره دام، اسپرم، مادر و سال تولد را میتوان بر روی شماره گوش و پلاک گردنی ثبت نمود.
• پلاک گوش ها با رنگهای مختلفی تولید می شوند و می توان برای گروه بندی و تشخیص سریعتر دام ها از آنها بهره برد.
• اطمینان حاصل کنید که از ماژیک مخصوص شماره گوش استفاده می نمایید و و نه از ماژیکهای معمولی. زیرا ماژیک های معمولی بعد از مدتی کمرنگ می شوند و یا کاملا محو می شوند.
• پلاک نویسی را با حوصله انجام دهید و اعداد را تا آن حد که پلاک به شما اجازه میدهد بزرگ بنویسید تا از فاصله دور نیز خوانده شود.

لزوم مهار کردن دام در زمان پلاک زنی

به منظور نصب پلاک گوش در جای صحیح، دام می بایست به خوبی مهار شود. زمانی که قرار است به گوش دام بزرگسال مانند گاو پلاک نصب کنید، سر دام را با کله بند کنترل کنید. اگر دام مضطرب است سر حیوان با افسار کاملا بسته شود تا سلامت دام و پرسنل حفظ شود.

 

نصب پلاک گوش

• بهترین محل برای نصب پلاک وسط یک سوم گوش، بین برآمدگی های غضروف گوش است.
• نصب پلاک بسیار نزدیک به سر، ممکن است منجر به نکروز بافت، کنده شدن و آسیب به گوش دام گردد.
• نصب پلاک نزدیک به نوک و یا لبه های گوش باعث پاره شدن گوش میگردد که علاوه بر آسیب به سلامت حیوان، شناسایی دام را با مشکلات زیادی مواجه می کند و یا گاهی غیرممکن می سازد.

 

رعایت بهداشت

برخی از باکتری ها و ویروس های دامی به علت استفاده از پلاک زن مشترک، بین دامها انتشار می یابند. بنابراین دستگاه پلاک زنی می بایست همواره با الکل و یا سایر ضدعفونی کننده ها تمیز و عاری از عوامل بیماری زا گردد. 
به منظور کاهش خطر عفونت، آلودگی های روی گوش دام را پیش از پلاک زنی برطرف سازید. گوش را می توان توسط پنبه آغشته به الکل کمی قبل از شماره زنی ضدعفونی نمود. اگر بعد از شماره زنی به هر دلیل گوش دام خونریزی نمود با اسپری مخصوص مانند اکسی تتراسایکلین OTC و اسپری نانونقره از بروز عفونت پیشگیری کنید. 

نگهداری از پنس شماره زن

قبل از شماره زنی بر روی گوش از سلامت دستگاه، قرار داشتن پین ها و اتصالات در جای خود مطمئن شوید. 
در صورت استفاده از پنس پلاک گوش یک تکه، مطمئن شوید که سوزن پنس صاف است و در محل تعیین شده قرار میگیرد. اگر از پنس شماره گوش دو تکه استفاده می کنید با باز و بسته کردن دستگاه مطمئن شوید که قسمت نری دقیقا در حفره ماده گی قرار میگیرد. در صورت لزوم، قطعات قابل تعویض را نوسازی کنید.

روش نصب پلاک گوش به صورت خلاصه :

قبل از شروع به پلاک زنی سالم بودن دستگاه را کنترل کنید.

در صورت استفاده از پلاک گوش یک تکه:

1. سوزن پنس را همانند تصویر شماره دو، به شکل زیر در آورید.
2. پلاک گوش را روی سوزن پنس پلاک جایگذاری کنید ( تصویر سوم ). مطمئن شوید که سوزن کاملا در حفره پلاک قرار گرفته و پلاک به خوبی بر روی آن مستقر شده است و تکان نمی خورد.
3. اگر پلاک گوش یک تکه است نصب پلاک از سمت داخل گوش صورت میگیرد. به این معنی که قسمت تیز پلاک می بایست از داخل گوش به سمت بیرون گوش (پشت دام) وارد گردد.
4. عملیات نصب را به سرعت و در عین حال محکم انجام دهید.
5. دستگاه را جدا کنید و با تکان دادن شماره گوش بررسی کنید که پلاک به صورت صحیح نصب شده است.

 

 

در صورت استفاده از پلاک گوش دو تکه :

1. پلاک ماده را در محل مورد نظر بر روی پنس پلاک زنی یا اصطلاحا شماره زن (که معمولا با یک صفحه فلزی و فنر قسمت مادگی را بر روی پنس مستقر نگه میدارد) قرار دهید و پلاک نری یا میخ را بر روی سوزن و یا جای تعبیه شده مانند تصویر دوم جایگذاری کنید. مطمئن شوید هر دو قسمت نری و مادگی پلاک تکان نمیخورند.
2. محل صحیح نصب پلاک را بر روی گوش مشخص کنید. 
3. محل نصب را از آلودگی ها و یا فضولات تمیز کنید و در صورت امکان با پنبه الکل ضدعفونی کنید.
4. توجه کنید که قسمت نری و یا میخ، پشت گوش و قسمت مادگی و یا RFID در داخل گوش قرار میگیرد. 
5. عملیات نصب را به سرعت و در عین حال محکم انجام دهید.
6. دستگاه را جدا کنید و با تکان دادن پلاک بررسی کنید که قسمت نری کاملا در پلاک ماده چفت شده شده باشد.

 

مراقبت های بعد از نصب پلاک گوش

دام را طی چند هفته پس از نصب به منظور بروز علایم عفونت و آسیب به بافت گوش تحت نظر داشته باشید.
در صورتی که علایمی از درد و یا قرمزی بافت و ترشحات عفونی مشاهده گردید که با درمان های اولیه بهبود نیافت پلاک گوش را جدا کنید و بعد از تکمیل دوره درمان ( به تشخیص دامپزشک ) پلاک جدیدی را مجددا به گوش نصب کنید.

لطفا جهت مشاهده نحوه شماره زنی برای گاو و یا گوسفند و بز به صفحه نخست و قسمت فیلم های آموزشی دامپروری مراجعه نمایید.

عوامل به وجود آورنده ی ورم پستان در دامداری ها و نحوه پیشگیری

التهاب غدد پستانی بر اثر یکی از موارد زیر رخ می دهد: 

• ضربه یا صدمه به پستان به صورت فیزیکی و یا در زمان دوشش
• تحریک شیمیایی
• عفونت ایجاد شده به وسیله باکتری ها و ویروس ها

واکنش التهابی غدد پستانی در حقیقت مکانیسمی در جهت دستیابی به مقاصد زیر است: 

• حذف میکروارگانیسم های مولد عفونت
• خنثی کردن توکسین های آنها
• کمک به ترمیم بافت آسیب دیده مولد شیر در پستان و در نتیجه برگشت به حالت طبیعی

عفونت پستان متعاقب موارد زیر رخ میدهد: 

• نفوذ میکروارگانیسم های مولد ورم پستان از مجرای سرپستان به داخل
• تکثیر میکروارگانیسم ها در بافت های تولیدکننده شیر
• آزادسازی توکسین ها توسط عامل بیماری

 

رفتارهایی که منجر به کاهش گسترش ورم پستان می شوند:

• استفاده از دستکش در زمان دوشش دام
• ضدعفونی تجهیزات شیردوشی و لاینرها در صورت مشاهده بیماری در یک دام
• شناسایی دام های مبتلا و دوشیدن آنها به صورت جداگانه
• بررسی سلامت پوست سرپستان ها و نبود زخم بر روی آنها
• ضدعفونی صحیح سرپستان ها قبل و بعد از دوشش

اهمیت اقتصادی ورم پستان

اغلب دامپروران خسارت ورم پستان را ناشی از موارد بالینی، دام هایی که باید حذف شوند و هزینه دامپزشک و دارو می دانند. اما آنچه که مورد توجه قرار نمی گیرد خسارت ناشی از کاهش تولید شیر ناشی از ورم پستان تحت بالینی است. نقص در کنترل ورم پستان در گله های شیری مثل دور ریختن شیر است زیرا تولید شیر گاوهای مبتلا به طور معنی داری کمتر از گاوهای سالم است. همچنین طول عمر اقتصادی گاوهای دارای SCC بالا کمتر است.

مطالعات نشان میدهد میزان افت شیر در گاوهای مبتلا به عوامل اصلی ورم پستان بیش از 700 کیلوگرم می باشد. خسارت ناشی از هر مورد ورم پستان بیش از یک میلیون تومان است که 85 درصد از کل خسارت ناشی از ورم پستان بالینی به علت افت تولید شیر و دور ریختن شیر است. لذا بهتر است در عوض کاهش هزینه های مستقیم برای درمان ورم پستان های بالینی، بروز آن را کاهش داد.

موارد زیر هزینه های اضافه ای است که در صورت بروز ورم پستان دامدار متحمل خواهد شد:

• کاهش تولید شیر
• دور ریختن شیر
• هزینه حذف زودتر از موعد یک دام
• هزینه کارگر اضافه
• هزینه دارو
• هزینه دامپزشک

نمونه برداری از تانک شیر بیانگر تعداد سوماتیک سل در آن دامداری است و می تواند نشان دهنده وجود بیماری در آن گله باشد. گرچه این آمار دام های مبتلا را شناسایی نمی کند اما به شرح جدول زیر می تواند به دامدار هشدار دهد که چه میزان پول در طی سال از دست خواهد داد.

ارتباط بین تعداد سوماتیک سل SCC تانک شیر، درصد پستان های آلوده و درصد افت تولید شیر

SCC تانک شیر در هر میلی لیتر	درصد پستان های آلوده	درصد افت تولید
200.000	6	0
500.000	16	6
1.000.000	32	18
1.500.000	48	29

آیا لاینر شیردوشی تقلبی هم در بازار وجود دارد؟

آیا آنچه که برخی فروشندگان در خصوص تقلبی بودن لاینرهای برند عنوان میکنند و علت تفاوت قیمت کالای خود با سایرین را امکان تقلبی بودن کالای ارزانتر میدانند واقعی است؟ آیا اصلا لاینر تقلبی در بازار وجود دارد ؟

طبیعی است زمانی که تقاضا برای یک کالا زیاد باشد، افرادی اقدام به تولید محصول کم کیفیت مشابه با برندهای مشهور می کنند. جدا از مسایل اخلاقی و اقتصادی، ضربه اصلی را دامداری متحمل میشود که با پرداخت پول قصد خرید کالای مناسب شیردوش خود را داشته است. بروز بیماری هایی مانند ورم پستان و در شکل حاد آن حذف دام، آسیبی به مراتب بیشتر از وجه پرداختی برای کالای تقلبی به دامدار تحمیل می نماید.

سوالی که برای دامدار مطرح میشود این است که چگونه میتواند اطمینان حاصل نماید لاینر خریداری شده تقلبی نیست. تقریبا هیچ راهی در ابتدای امر و در هنگام خرید لاینر شیردوشی وجود ندارد. زیرا گاودار معمولا لاینرها را در بسته بندی و بدون امکان بررسی کیفیت آن تهیه می کند. ضمن اینکه تشخیص کیفیت لاینر با لمس آن بدون دانش فنی و به راحتی ممکن نیست. به نظر میرسد تنها فاکتور اصلی در تشخیص کیفیت لاینر در دامداری، مدت زمان عملکرد آن باشد.

زمانی که بر خلاف خریدهای قبلی، لاینر بعد از یک ماه و یا کمتر شروع به پاره شدن و تغییر شکل میکند و یا علایمی از افزایش ورم پستان مشاهده میشود یکی از گزینه ها پایین بودن کیفیت لاینر است. لطفا توجه داشته باشید عوامل مختلفی بر سلامت و کارکرد لاینر تاثیر گذارند. عواملی مانند ساعت دوشش، کیفیت شستشو و ترکیب سود و اسید در زمان شستشو.

پس چه راه حلی برای خرید لاینر شیردوشی با کیفیت پیشنهاد می شود ؟

• یکی از گزینه ها، خرید از فروشندگانی است که قبلا از صحت عملکرد و صداقت ایشان مطمئن شده باشید. گرچه گاهی خبره ترین فروشندگان نیز از تقلبی بودن کالای خود خبر ندارند.
• گزینه بعدی قیمت خرید لاینر شیردوشی است. به لطف اینترنت می توان قیمت تقریبی یک کالا را به راحتی برآورد نمود. چنانچه قیمت پیشنهادی فروشنده بسیار پایین تر از قیمت عرف بازار است و یا در قبال فروش کالای خود تخفیف های بالایی پیشنهاد می کند می توان تا حدودی به اصل بودن لاینر شک نمود.

• راه دیگر، بررسی قیمت کالای وارداتی در مبدا است. اگر لاینر اسپجیاری در کشور ایتالیا به قیمت خاصی به بازار عرضه می شود ، پایین تر بودن قیمت آن برند در بازار ایران با در نظر گرفتن هزینه های حمل و ترخیص نشان دهنده عدم صداقت یا ناآگاهی فروشنده از اصالت کالا است.

• روش دیگر مشاهده وب سایت فروشنده برای لاینرهای وارداتی است. همه صادرکنندگان دارای وب سایت معرفی کالای خود می باشند. در این خصوص از فروشنده خود بخواهید وب سایت لاینر را معرفی نماید. حتما تجربه دارید که برخی لاینرهای شیردوشی در بازار برای مدتی وجود دارند و سپس ناپدید میشوند و دوباره برند جدیدی برای مدت کوتاهی به بازار وارد می شود. لاینرهایی که عمدتا به گفته فروشنده تولید کشورهایی مانند لهستان و یا ایرلند است.

• و در پایان، استعلام پیشینه فروشنده گان، سیار نبودن ایشان و استقرار در یک محل و سوال از فروشنده در خصوص دامداری هایی که یک محصول را استفاده می کنند و سپس استعلام از خریداران می تواند راهکاری بسیار آسان و دقیق برای دانستن کیفیت لاینرهایی باشد که گاودار قصد خرید آن را دارد.

انواع ورم پستان و معرفی آنها

بسته به درجه التهاب، عفونت های پستانی در دامداری به انواع زیر قابل تقسیم می باشد:

ورم پستان تحت بالینی؛ متداولترین نوع ورم پستان است اما از طریق مشاهده شیر و پستان قابل تشخیص نیست و هر دو آنها طبیعی به نظر می رسند. ورم پستان تحت بالینی مهمترین نوع ورم پستان به شمار می رود زیرا می تواند از راه های زیر خسارت اقتصادی زیادی به بار آورد:

• کاهش تولید شیر
• کاهش کیفیت شیر
• کاهش جایزه کیفیت شیر به علت بالا رفتن تعداد سلول های سوماتیک شیر SCC

باکتری هایی که بیشتر در این نوع ورم پستان دیده می شوند عبارتند از : استافیلوکوکوس ها مانند استافیلوکوکوس اورئوس و تعدادی از استرپتوکوک ها مانند استرپتوکوکوس یوبریس و استرپتوکوکوس آگلاکتیه

دلایل اهمیت ورم پستان تحت بالینی:

• شیوع آن 15 تا 40 برابر بیشتر از شکل بالینی ورم پستان است.
• معمولا مقدمه ورم پستان بالینی است.
• معمولا دوره ای طولانی دارد.
• ممکن است درمان آن با آنتی بیوتیک ها مشکل باشد.
• تشخیص آن مشکل است.
• تولید شیر را به طور چشمگیری کاهش می دهد.
• اثر منفی روی کیفیت شیر دارد.
• ممکن است به عنوان منبع عفونت برای سایر دام های گله عمل کند.

ورم پستان بالینی؛ از مشخصات این نوع ورم تغییرات غیرطبیعی و قابل مشاهده در پستان و یا شیر می باشد که بسته به شدت و مرحله بیماری بسیار متنوع است.

• پستان ممکن است متورم، قرمز و یا سفت باشد
• شیر دارای رگه، لخته، ترشحات آبکی شفاف، خونی یا شبیه سرم باشد.

ورم پستان بالینی در پی عفونت های ناشی از استافیلوکوک ها و استرپتوکوک ها یا کلی فرم ایجاد میشود.

روش های مدیریتی غوطه ور کردن پستان در مایع ضدعفونی پس از دوشش و درمان گاوهای خشک می تواند آگلاکتیه را ریشه کن کند. و شیوع استافیلوکوکوس اورئوس را کاهش دهد اما ورم پستان های ناشی از عوامل محیطی را کنترل نمی کند.

ورم پستان بالینی تحت حاد؛ نشانه های آن شامل:

• تغییرات جزیی در شیر مثل لخته، رگه یا تغییر رنگ یا ظاهر آبکی
• پستان ها ممکن است کمی متورم و نسبت به لمس حساس و دارای قرمزی یا گرمی مختصری باشند.
• امکان کاهش تولید شیر

ورم پستان بالینی حاد؛ این نوع ورم پستان شروع ناگهانی دارد و پستان مبتلا قرمز، متورم و سفت است و نسبت به لمس حساس. ظاهر شیر کاملا غیرطبیعی (چرک، آبکی، خونی) است و تولید شیر ناگهان کاهش می یابد. نشانه های عمومی عبارتند از:

• افزایش دمای بدن، بی اشتهایی و کاهش فعالیت شکمبه
• افزایش ضربان قلب
• اسهال، از دست رفتن آب بدن، ضعف و لرزش
• بی حالی و زمین گیری

ورم پستان بالینی فوق حاد؛ مانند ورم پستان حاد اما شدت نشانه ها بسیار شدیدتر است. دام های مبتلا بهتر است هر چه سریعتر حذف شوند. علایم دیگری مانند نشانه های زیر بروز میکند:

• شوک
• فیبروز پستان
• سپتی سمی
• از بین رفتن هماهنگی عضلات
• سردی اندام انتهایی
• کاهش رفلکس پلکی

ورم پستان مزمن؛ دوره ای طولانی دارد و ممکن است به شکل یکی از انواع ورم پستان بروز کند یا ممکن است به صورت تحت بالینی دراید و به طور متناوب حالت بالینی ایجاد کند. نشانه های بالینی شامل:

• گسترش پیشرونده بافت اسکار
• تغییر در اندازه و شکل پستان های مبتلا
• کاهش تولید شیر

ورم پستان غیراختصاصی؛ ورم پستان غیرعفونی یا غیر باکتریایی است که با افزایش میزان سلول های بدنی مشخص می گردد. علایم به وجود آورنده این ورم پستان عبارتند از:

• ضربه فیزیکی به پستان
• تحریک شیمیایی بعد از تجویز پمادهای درمانی
• نامناسب بودن عملکرد دستگاه شیردوش

راهنمای خرید پلاک گوش

اولین سوالی که هنگام خرید شماره گوش می بایست پرسیده شود این است: پلاک ها برای چه مدت قرار است بر روی گوش یا گردن دام قرار بگیرند؟

اگر شما از دام به صورت پرواری نگهداری میکنید به این معنی است که پلاک برای یک دوره پروار (که بسته به نوع دام از کمتر از یک سال تا دو سال متغیر است) برای دام استفاده می شود. اما اگر دام به صورت داشتی پرورش داده میشود، در این حال عمر پلاک می بایست بیشتر از دو سال باشد و در تمام طول این مدت کیفیت و رنگ خود را حفظ کند و در عین حال اثر ماژیک و یا لیزرپرینت نیز بر روی آن باقی بماند.

با توضیح فوق، اگر دوره پرورش دام کوتاه است در این حال استفاده از پلاک های با قیمت اقتصادی، انتخاب مناسب تری است،

 

از طرف دیگر پلاک های از جنس پلی اورتان که در برابر ضربه، حرارت و نور دارای مقاومت بالاتری هستند بهترین انتخاب برای دام های با دوره پرورش بالا می باشند.

گاهی دامدار تصمیم می گیرد نام و یا برند خود را نیز بر روی پلاک درج نماید. در این حالت استفاده از پلاک های با صفحه نمایش بزرگ تر که دارای فضایی جهت ثبت اینگونه اطلاعات باشند ضروری به نظر می رسد. 

در برخی شرایط دامدار یا پرورش دهنده نیاز دارد که پلاک ها از فاصله دور خوانده شود (مانند شتر در فصل تولیدمثل و یا گاومیش در فضای باز)؛ در این حالت پلاک گردنی در مقایسه با پلاک گوش بسیار کارآمد و دارای دید مناسب حتی در شب می باشد.

 

پلاک لیزری، پلاک ماژیک نویس و یا پلاک برجسته:

پلاک های برجسته معمولا پلاک هایی با کیفیت متوسط و مناسب برای دام های پرواری هستند.

پلاک های با چاپ زرکوب نیز از این نوع می باشند.

جدا از کیفیت این نوع پلاک ها، محدودیت بعدی در مورد سریال شماره های حک شده بر روی پلاک گوش می باشد که معمولا به علت محدودیت فضا حداکثر عدد 999 می باشد. اگر خریدار برای ثبت اطلاعات نیاز به ارقام نامحدودی دارد در این صورت می بایست خریدار پلاک های با قابلیت لیزرپرینت و یا ماژیک نویس تهیه نماید.

مشکل جویده شدن پلاک گوش:

بسیاری از دامداران به خصوص پرورش دهندگان گوسفند و بز از مشکل جویده شدن پلاک توسط دام های خود گلایه دارند و این موضوع را به کیفیت پلاک گوش ارتباط می دهند. اگر موضوع کیفیت پلاک نیست پس مشکل کجاست؟ قسمتی از جواب این سوال را می بایست دامپزشک گله و یا جیره نویس دهد. اما قسمتی که مربوط به پلاک گوش می باشد تا حد زیادی در ارتباط با محل نصب پلاک بر روی گوش است. اگر پلاک در جای مناسب نباشد و بیرون از گوش قرار بگیرد سایر دام ها را کنجکاو و تحریک به گاز گرفتن شماره گوش می نماید. پس یکی از راه های حل این مشکل نصب پلاک در جای صحیح و مطابق بر استانداردهای جهانی است.

خواندن این مقاله می تواند دید کلی در خصوص خرید پلاک به خریدار بدهد اما ممکن است برای دریافت اطلاعات بیشتر نیاز به مشاوره داشته باشید. در این صورت لطفا با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید و یا در فرم انتهای صفحه ثبت نام نمایید.

راهنمای شناخت انواع پلاک گوش

تقسیم بندی از نظر نحوه خوانده شدن پلاک :

 

 

پلاک های الکترونیکی یا  RFID که معمولا پلاک های گرد (سکه ای) و یا ترکیبی از پلاک های گرد و صفحه دار هستند. در این نوع پلاک ها خوانده شدن اطلاعات توسط یک دستگاه ریدر انجام میشود و دامدار می تواند اطلاعات دام را بر روی دستگاه متصل به ریدر و در همان لحظه ویرایش کند.

پلاک های معمولی یا ویژوآل که اطلاعات توسط ماژیک (روش دستی) و یا به صورت لیزری بر روی پلاک درج می شود و دامدار با ثبت شماره دام بر روی کاغذ، بعدا اطلاعات را در نرم افزار و یا شناسنامه کاغذی دام به روز رسانی می کند.

تنوع از نظر نحوه درج اطلاعات بر روی پلاک :

   

پلاک لیزری یا لیزر پرینت به پلاکی گفته می شود که اطلاعاتی مانند نام، برند، بارکد، کیوآرکد و اعداد بر روی پلاک توسط دستگاه لیزر، پرینت می شود. در این حالت اعداد و نوشته ها یک دست و ظاهر پلاک زیباتر است. همچنین امکان خطای کاربر در زمان نوشتن اعداد و خراب شدن پلاک و یا تکرار شماره در گله وجود نخواهد داشت. یکی از مزایای پلاک های لیزر پرینت شده، خوانا بودن همه اعداد در مقایسه با دست خط انسان است. رنگ نوشته ها در پلاک لیزری در مقایسه با پلاک های ماژیک نویس کمرنگ تر، اما دوام و ثبات رنگ آن بسیار زیاد است. یادآور می شود که نوشته حاصل از لیزرپرینت دایمی است و هرگز پاک نمی شود.

پلاک ماژیک نویس، یا همان پلاک خام همانطور که از نامش پیداست پلاکی است که صفحه آن خالی بوده و مشخصاتی مانند شماره دام، شماره اسپرم و وزن تولد توسط ماژیک مخصوص پلاک گوش و توسط کاربر نوشته میشود.

انواع پلاک شناسایی دام از نظر نحوه نصب بر روی دام:

     

پلاک یک تکه که در بازار به عنوان پلاک های زیتگ و طرح زیتگ شناخته میشود به گونه ای ساخته شده است که جهت نصب بر روی گوش نیاز به قسمت دوم (نری یا مادگی) ندارد و قسمت تیز اضافه شده به ناحیه فوقانی پلاک گوش خود باعث ورود به گوش دام و سپس استقرار آن میشود.

پلاک دو تکه دارای بیشترین تنوع در بازار است و اتصال آن به گوش از طریق فرو رفتن قسمت نری و سپس جایگیری در حفره مادگی انجام می شود. قسمت نری بیشتر پلاک گوش های ایرانی مدل سکه ای است و تنها در قسمت مادگی می توان اطلاعات را درج نمود؛ در حالیکه اکثر پلاک گوش های دو تکه خارجی، هر دو قسمت نری و مادگی به صورت صفحه دار یا ویژوآل می باشند و می توان اطلاعات مورد نیاز را بر هر دوی آنها لیزر پرینت نمود و یا با ماژیک شماره گوش نوشت.

پلاک گردنی یا تسمه ای در ابعاد مختلفی ساخته میشود و به دو صورت به روی بدن دام نصب میشود. برخی از این پلاک ها توسط تسمه ای که از داخل آنها رد می شود به روی گردن دام نصب میشوند که این تسمه میتواند به صورت تسمه قفل دار فلزی (برای دام سنگین مانند گاو وشتر و گاومیش) و یا تسمه چسبی(برای گوسفند، بز و شترمرغ) باشد. نصب این پلاک ها بر روی دام ساده، بدون افتادن در اثر گیر کردن به موانع و حذف پلاک از گوش دام، و قابلیت خوانده شدن از فاصله زیاد می باشد.

تنوع از نظر مواد اولیه سازنده پلاک گوش: 

معمولا از سه نوع ماده برای ساخت پلاک گوش استفاده می شود. 
پلی اورتان که دارای بیشترین دوام و ماندگاری بر روی گوش و یا گردن است و به علت خاصیت شیمیایی خاص خود دوام بالایی در تمام شرایط آب و هوایی دارد، بهترین ماده اولیه جهت تولید پلاک گوش به شمار می آید. هر چه کیفیت پلی اورتان بالاتر باشد، بافت پلاک گوش همگن تر است. گرچه بیشتر پلاک گوش های بازار از نوع پلی اورتان می باشند اما این موضوع به معنی یکسان بودن کیفیت آنها نیست. چنانچه برخی پلاک ها بعد از مدتی حالت بشقابی به خود میگیرند و یا در اثر وزن زیاد و غیراستاندارد از گوش جدا میشوند. 

 

پلی آمیدها؛ که پلاک های حاصل از این ماده اولیه بعد از مدتی شکننده و از گوش جدا میشوند. مقاومت این نوع پلاک ها در برابر نور آفتاب، گرما، رطوبت و فشار متوسط می باشد و در کل جهت دام های داشتی توصیه نمیشود. با این حال قیمت ارزانتر در مقایسه با پلاک های پلی اورتان موجب تمایل برخی تولیدکنندگان به استفاده از این نوع پلاک به خصوص در مزایده های دولتی است.

پلاک های ساخته شده از ای بی اس یا به اصطلاح پلاستیک که دارای دوام کم، ماندگاری پایین، قیمت اقتصادی و مناسب دام های پرواری می باشند. طول عمر این نوع پلاک ها کمتر از یک سال است و به علت خشک شدن در اثر نور آفتاب و حرارت، بیش ترین میزان افتادگی از گوش را دارند.