سالن انتظار دوشش، مکانی مهم تر از شیردوشی

یک دامداری شیری به اندازه ضعف هایش قدرت دارد. سازه ها و بناها نقش بسیار مهمی در آسایش و سلامت دام ها ایفا می کنند. یک ساختمان با طراحی نامناسب می تواند مانع از رسیدن گله به حداکثر توان تولیدش شود. 

 

در بیشتر دامداری ها، و به خصوص در سالن های شیردوشی، تهویه و تامین هوای تازه به اندازه کافی نمی باشد زیرا معمولا تمرکز دامدار و تیم کارشناسی، بر تامین هوای مورد نیاز در جایگاه های فری استال، سالن های پرورش و یا بهاربندهاست. یادآوری می شود که قلب دامداری، سالن شیردوشی است و سالن انتظار دوشش، پرتجمع ترین و یکی از پر استرس ترین نقاط دامداری است و شرایط ایجاب می کند هوای تازه بیش از نیاز دام ها در سالن های نگهداری تامین شود.

در این مقاله به عنوان یک پیشنهاد، استفاده از تونل های هوا که باد را به داخل سالن انتظار بدمند و باعث افزایش جریان هوا و افزایش آسایش دام ها شوند، توصیه می شود.

 

 

یک سالن انتظار دوشش با طراحی نادرست، منجر به ناآرامی دام ها می شود و به علاوه شرایط را برای استرس گرمایی در دام ها افزایش می دهد. در بیشتر دامداری ها، در طراحی سالن ها و بهاربندها برای جلوگیری از استرس گرمایی تمهیداتی در نظر گرفته می شود اما یکی از جایگاه های اصلی منجر به بروز استرس گرمایی، سالن انتظار دوشش است که به علت کوتاه بودن زمان حضور دام ها در این مکان چندان جدی گرفته نمی شود.

در حالیکه گاوهای شیری در روز حداقل دو بار به سالن شیردوشی می روند ولی پیش از آن، دو بار وارد سالن انتظار دوشش می شوند. با اینکه معمولا در طراحی ها توجه کمی به سازه انتظار دوشش می شود با این حال دام ها اگر نگوییم ساعتها، دقایق زیادی را در سالن انتظاری می ایستند و برای دوشیده شدن معطل می مانند. 

ابعاد سالن انتظار دوشش می بایست برابر و یا بزرگتر از بیشترین گروه گاوهای موجود در یک بهاربند باشد، در ضمن می بایست آینده و رشد گله را نیز در نظر گرفت. برخی منابع علمی، فضای لازم برای هر راس گاو را به صورت میانگین 1.5 متر مربع در نظر می گیرند. 

 

بزرگ بودن سالن انتظار دوشش از دو منظر قابل اهمیت است. اول اینکه فضای بزرگتر به دام هایی که علافه به سرگروهی سایر دام ها برای هدایت به چال شیردوشی دارند این امکان را می دهد که نقش خود را ایفا کنند. زیرا گاوهای سر گروه که دام ها را به سمت سالن انتظار هدایت می کنند الزاما همان هایی نیستند که دیگران را به سمت چال شیردوش راهنمایی می کنند. از طرف دیگر فضای بزرگتر منجر به تهوبه بهتر و کاهش استرس دمایی می شود. 

 

 

سالن انتظار دوشش می بایست به گونه ای طراحی شود که گاوها بیشتر از 60 دقیقه در هر وعده دوشش و 2.8 ساعت در روز را دور از محل استراحت خود نگذرانند. موضوعی که معمولا در نظر گرفته نمی شود. تحقیقات نشان می دهد که این مقدار در بیشتر گله ها حدود 90 دقیقه در هر وعده می باشد. 

کف سالن می بایست دارای شیب کمی به سمت سالن شیردوشی باشد تا دام ها تشویق شوند به سمت سالن شیردوشی بایستند. اما این شیب نباید بیش از 2 درصد باشد تا به پاهای گاو فشاری وارد نشود. شیب در مسیر برگشت نیز می بایست به اندازه ای باشد که منجر به لیز خوردن دام ها و آسیب های سم نشود.

بتون کف، در راهروها و در سالن انتظار دوشش می بایست به صورت طول شیار دار باشد. شیارها می بایست 2 سانتی متر پهنا، 1 سانتی متر عمق و از یکدیگر 8 سانتی متر فاصله داشته باشند.

 

 

مت یا کف لاستیکی را می توان برای بهبود سلامت سم ها استفاده نمود. استفاده از لاستیک مقاوم تر برای کف سالن انتظار دوشش مناسب تر است.

 
کاهش حرارت در سالن انتظار دوشش، گامی رو به جلو برای آماده کردن فضا برای جمع شدن گاوها در سالن انتظار دوشش می باشد. در بیشتر دامداری ها برای تهویه سالن انتظار، تنها به جریان طبیعی باد اکتفا می شود در حالیکه استفاده از فن به تعداد مناسب، ضمن ایجاد جریان های سریع هوا که خود باعث ایجاد احساس خنکی در دام می شود، می تواند سرعت تعویض هوا را افزایش دهد. 

معمولا سالن انتظار دوشش در نقطه ای ساخته می شود که در اطراف آن ساختمان های دیگری هم وجود دارد. این ساختمان ها نیز مانع از جریان صحیح هوا می شوند. به علاوه اگر رفت و آمد هوای تازه به داخل سالن انجام نشود، فن ها تنها هوای مانده و آلوده در سالن را جابجا می کنند و در عمل فایده چندانی نخواهند داشت.

 

گاوها در زمان نشستن چندان در خنک کردن خود موفق نیستند. بنابراین گاو با ایستادن سعی در کاهش دمای بدن خود دارد. در بیشتر مواقع ایستادن باعث خنک شدن می شود به جز یک حالت !!

در سالن اتنظار دوشش. 

هر چه دمای بدن گاو در زمان خروج از سالن شیردوش و انتظار دوشش بالاتر باشد، گاو کمتر دراز می کشد و کمتر استراحت می کند و هر چه کمتر استراحت کند کمتر خوراک می خورد و در نهایت کمتر شیر می دهد. از طرف دیگر استراحت کمتر نرخ لنگش را افزایش می دهد. 
 

این موضوع که سالن انتظار دوشش به سرعت گرم می شود پدیده دور از انتظاری نیست. یک گاو با تولید 45 کیلو شیر در روز حدود 1500 وات حرارت تولید می کند. حال اگر 100 راس گاو در محوطه انتظار دوشش ایستاده باشند می توانید تصور کنید چه مقدار حرارت در حال تولید است.

در حالیکه در بسیاری از دامداری ها با مکش هوا از سالن، هوای تازه وارد محوطه نگهداری دام ها می شود، اخیرا در بعضی گاوداری ها با استفاده از فشار مثبت و دمیدن جریان هوا به داخل سالن، هوای تازه برای دامها تامین می شود.

 

 

حسن این روش قابل اندازه گیری بودن میزان هوای تامین شده برای هر راس گاو است. به نظر می رسد با این روش می توان همواره و در هر لحظه هوای داخل سالن انتظاری را تازه نگه داشت.

 

 

در این روش فن ها در کناره ها قرار می گیرند و هوا را به داخل کانال های پلاستیکی می دمند. جریان هوا می بایست عمود بر مسیر حرکت گاوها باشد. در مجموع بهتر است کانال ها به گونه ای نصب شوند که کوتاه تر باشند. گاهی به دلایلی مانند وجود سازه هایی در کنار سالن انتظاری، دامدار محبور به نصب کانال در طول می شود اما طبیعی است که هر چه طول کانال ها بیشتر باشد سرعت باد و سرعت تعویض هوا کاهش می یابد.

 

 

فن تهویه ای که در این حالت استفاده می شود بهتر است از نوع فن های فشار مثبت باشد. این فن ها معمولا دارای قابی در پشت می باشند و می توانند هوا را پرتاب کنند. قطر کانال، ارتباط مستقیم با قطر فن ها دارد. برای مثال برای فن با قطر 75 سانتی متر می توان از کانال به قطر 1 متر استفاده نمود. جنس کانال بستگی به شزایط آب و هوایی منطقه مورد استفاده دارد. می توان از کانال های فلزی، پلی اتیلن و یا هر نوع ترکیب  دیگری استفاده نمود.

 

کانال را می بایست به گونه ای نصب کرد که در دسترس گاوها نباشد. از طرف دیگر ارتفاع تجهیزات کمکی مانند جمع کن اتوماتیک گاو تعیین کننده ارتفاع کانال است. همچنین نباید کانال را آنقدر بالا نصب نمود که هوای تازه به دام ها نرسد. بهترین مکان برای نصب کانال ها ارتفاع 3 متری می باشد. نصب در ارتفاع بیش از 3 و نیم متر نیز در واقع چندان کاربردی نخواهد بود.

 

نصب مه پاش در کنار این سیستم تهویه می تواند شرایط را برای گاوها در سالن انتظار دوشش مطبوع تر و دلپذیرتر نماید.

بیماری های پستان | عوامل محیطی

عوامل مختلفی منجر به بروز بیماری های پستانی در دامداری های شیری می شوند:

• عوامل محیطی و بی احتیاطی در استفاده از شوینده ها،
• ضربات عمدی و غیرعمدی به دام و سیستم پستانی،
• عوامل عفونی و بیماری زا،
• طراحی نامناسب سازه، بهاربند و فری استال،
• ایجاد محیط ناامن روانی برای دام و بروز استرس در دام های شیری،
• نا آگاهی دامدار از وضعیت سلامت دستگاه شیردوش

و عوامل شناخته شده دیگر که هر کدام به تنهایی و یا در کنار سایر عوارض، می تواند منجر به ابتلا پستان به بیماری و زیان ده شدن دام برای دامدار گردد.

در این مقاله به برخی عوارض ناشی از عوامل محیطی و اختلالات متابولیکی بر روی پستان دام اشاره می شود.

1- وجود خون در شیر

 

 

این حالت بیشتر در گاوهای تازه زا مشاهده و از حالت خفیف یعنی وجود چند لخته خون در شیر یک کارتیه تا خروج خون از همه کارتیه ها را شامل می شود. در موارد خاص، وجود خون در شیر ممکن است ناشی از موارد زیر باشد.

• ضربه به پستان در زمان زایمان
• ادم بسیار زیاد پستان
• راه رفتن غیر معمول گاوها،
• وجود پستان های آویزان که در حین راه رفتن گاو پاها
•  پارگی لیگامنتهای جلویی پستان

2- زخم جلوی پستان 

 

علامت این بیماری بوی بد پستان می باشد. بیماری به صورت یک ناحیه خیس، بدبو و همراه با ترشحات در جلوی پستان دیده می شود. این بیماری اغلب در گاوهای تازه زای مسن دیده می شود.

 

3-وجود نخود در سرپستانک

دراین بیماری، بعد از جدا کردن خرچنگی شیردوشی هنوز یکی از کارتیه ها از شیر پر است. با دوشش با دست، در ابتدا شیر به راحتی خارج می شود اما ناگهان این جریان قطع می شود. این قطعات نخود مانند، بافت فیبروزی در ابعاد و رنگ های مختلف می باشند. برای درمان می بایست با مشاوره با دامپزشک اقدام به تخلیه و خارج نمودن نخود از کانال پستان نمود. 

 

4- حساسیت به نور

 

این بیماری در اثر خوردن مواد حساس به نور و یا آسیب های کبدی در دام مشاهده می شود. در این حالت با تجمع این ترکیبات در زیر پوست سرپستان ها و برخورد نور، پوست ملتهب و دردناک می شود.

 

5- آفتاب سوختگی سرپستانک

گاهی در بعضی گاوها پستان بزرگ و سفید رنگ به صورت یک طرفه در مواجهه با آفتاب دچار آفتاب سوخنگی می شود. محل آفتاب سوخته با حضور حشرات و عدم رعایت بهداشت، تبدیل به زخم های پوستی می شود.

 

6- ادم پستان 

 

ادم ناشی از تجمع مایعات در داخل بافت و زیر پوست است. در ادم های شدید امکان دارد پوست ترک بخورد و از بافت جدا شود. به علت دردناک بودن شیردوشی، در این حالت دام می بایست حذف شود.

از جمله مواردی که باعث ادم بیش از حد پستان می شوند:

1. سن زیاد و یا چاقی بیش از حد تلیسه ها
2. تغذیه بیش از حد، درست قبل از زایمان
3. افزایش بیش از حد مکمل های معدنی قبل از زایش
4. کافی نبودن تحرک دام ها به خصوص در زمان زایمان
5. پارگی لیگامنت های پستان

 

7- ادم یک کارتیه

این بیماری، اخیرا شایع شده است. این عارضه به طور ناگهانی بروز می کند و ممکن است یک کارتیه و گاهی هم دو کارتیه را درگیر نماید. این نوع ادم در اغلب اوقات در اواسط دوره شیردهی بروز می کند. در این شرایط دوشیدن دام به سختی انجام می شود.

 

8- اگزمای مرطوب و یا افتادن پوست پستان

 

ظاهرا این بیماری به ادم بیش از حد پستان مربوط می شود . این ضایعه بیشتر در پوست ناحیه بین پستان و پای تلیسه ها دیده می شود. در موارد حاد، دوشیدن شیر تلیسه غیرممکن و گاه منجر به بروز ورم پستان می شود.

 

9- نکروز شدن سرپستانک به علت عدم خونرسانی

 

این حالت با یک خشکی ساده در قسمتی از پوست سرپستانک ایجاد می شود که در صورت عدم درمان می تواند تمام سرپستانک را درگیر نماید. در موارد حاد می تواند منجر به جدا شدن سرپستان ها شود.

عواملی مانند حساسیت به لاینر، کشیدن لاینرها در زمان جداسازی از پستان، تراز نبودن خرچنگی ها در زمان دوشش و نقایص مادرزادی باعث بروز این بیماری می شوند.

 

10- عدم تولید شیر یکی از کارتیه ها

این حالت در ابتدا در تلیسه ها در حین 4 ماه اول شیردهی رخ می دهد. به طوری که یکی از کارتیه ها شروع به کوچک شدن کرده و تولید شیر کاهش می یابد و این حالت آنقدر ادامه می یابد که منجر به غیر فعال شدن کارتیه می گردد.

 

11- آسیبهای شیمیایی به سرپستانک

 

این حالت زمانی رخ می دهد که به جای استفاده از ضدعفونی کنند های پستانی مانند تیت گارد، به اشتباه و با اسیدهای شوینده دستگاه شیردوش، سرپستان را آغشته کرده باشند.

بیماریهای پستان با منشاء عفونی

عوامل مختلفی منجر به بروز بیماری های پستانی در دامداری های شیری می شوند: 

• عوامل محیطی و بی احتیاطی در استفاده از شوینده ها،
• ضربات عمدی و غیرعمدی به دام و سیستم پستانی،
• عوامل عفونی و بیماری زا،
• طراحی نامناسب سازه، بهاربند و فری استال،
• ایجاد محیط ناامن روانی برای دام و بروز استرس در دام های شیری،
• نا آگاهی دامدار از وضعیت سلامت دستگاه شیردوش

و عوامل شناخته شده دیگر که هر کدام به تنهایی و یا در کنار سایر عوارض، می تواند منجر به ابتلا پستان به بیماری و زیان ده شدن دام برای دامدار گردد. 

در این مقاله به برخی عوارض ناشی از عوامل عفونی، باکتریایی و ویروسی بر روی پستان دام اشاره می شود.

 

1- اگزمای باکتریایی

 

این یک بیماری نادر است که در اثر مکیدن سرپستان ایجاد می شود. علت این بیماری وجود زخم بر روی لب دامی است که عادت به مکیدن پستان خود دارد. 
محتمل ترین دلیل این ضایعه باکتری فوزوباکتریوم نکروفورم است. این بیماری می تواند منجر به بروز ورم پستان گردد.

2- التهاب پستان ناشی از ویروس هرپس گاوان

در ظاهر، ضایعات آن خیلی شبیه به درماتیت نکروتیک است.

 

یک عفونت ویروسی سرپستانها است که در بعضی از موارد آسیب وارده به پوست سرپستان آنقدر شدید و دردناک است که شیردوشی گاو امکان پذیر نیست. معمولا سرپستان ها بیشتر از پستان درگیر می شوند. برای درمان سرپستان ها از گلیسیرین و مواد نرم کننده می توان استفاده نمود. اما باید توجه داشت که این گاوها در آخر دوشیده شوند و یا اینکه بعد از دوشش، خرچنگی مورد استفاده کاملا شسته و ضدعفونی شود.

3- آبله کاذب

 

یک عفونت ویروسی لست که سرپستان ها را درگیر می کند و علامت آن ضایعات نعل اسبی است. در این بیماری ضایعه به صورت سطحی بر روی پوست سرپستان منتشر می شود و گاه خونریزی می کند. اما دام دردی احساس نمی کند و می توان آن را دوشید.

4- جوش استافیلوکوکی

 

این بیماری اغلب در بزهای شیری و به صورت جوش های قرمز رنگی بر روی پستان دیده می شود. ضایعات دردناک نیست اما به دلیل ایجاد وضعیت مرطوب، این جوش ها می توانند منبعی برای ذخیره باکتری های ورم پستان باشند.

5- اگزمای ناشی از لیسیدن یا زخم تابستانه

 

این بیماری در اثر تحریک مگس ها ایجاد می شود. بعضب دام ها عادت دارند پستان خود را به شدت لیس بزنند که درنتیجه منجر به ایجاد زخم هایی بر روی پستان می شود. موارد شدید می تواند منجر به ورم پستان گردد. 

6- زگیلهای سرپستانک

 

زگیل ها توسط پاپوواویروس ایجاد می شود. پنج سویه برای این ویروس وجود دارد و درنتیجه اشکال بیماری نیز متفاوت است. از آنجاییکه این بیماری به خصوص در تلیسه ها و در کنار نهرها بیشتر دیده می شود، یکی از علل بیماری را حشرات در نظر می گیرند. با این حال در گله هایی که تراکم دام ها بالاست هم این بیماری مشاهده می شود.

وجود زگیل می تواند باعث اختلالاتی در امر شیردوشی شود :

1. زگیلها مانع اتصال کامل لاینرها می شوند. در نتیجه منجر به هوا کشیدن لاینر و ایجاد ضربات به نوک سرپستان می شوند.
2. زگیلها ممکن است دردناک باشند، لذا مانع از رگ کردن خوب پستان می شوند و میزان شیر باقیمانده درپستان افزایش می یابد و تولید کل کاهش می یابد.
3. زگیلهای موجود در اطراف کانال سرپستان می توانند گاو را مستعد ورم پستان سازند.
4. آسیب پوستی ناشی از زگیل می تواند دام را به بیماری های ناشی از باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپکوکوس دیس گالاکتیه مستعد کند.

7- عارضه لکه سیاه

 

این بیماری نکروز اسفکنتر سرپستانک می باشد و معمولا با عفونت ثانویه فوزوباکتریوم نکروفوروم همراه می گردد. گسترش آسیب در سرپستانک می تواند منجر به بروز ورم پستان گردد. ممکن است شروع بیماری ناشی از آسیب دستگاه شیردوش باشد اما محیط آلوده نیز باعث گسترش این عارضه می گردد.

عوارض پستانی که در اثرضربات فیزیکی ایجاد می گردد

عوامل مختلفی منجر به بروز بیماری های پستانی در دامداری های شیری می شوند: 

• عوامل محیطی و بی احتیاطی در استفاده از شوینده ها،
• ضربات عمدی و غیرعمدی به دام و سیستم پستانی،
• عوامل عفونی و بیماری زا،
• طراحی نامناسب سازه، بهاربند و فری استال،
• ایجاد محیط ناامن روانی برای دام و بروز استرس در دام های شیری،
• نا آگاهی دامدار از وضعیت سلامت دستگاه شیردوش

و عوامل شناخته شده دیگر که هر کدام به تنهایی و یا در کنار سایر عوارض، می تواند منجر به ابتلا پستان به بیماری و زیان ده شدن دام برای دامدار گردد. 

در این مقاله به برخی عوارض ناشی از ضربه های فیزیکی بر روی پستان دام اشاره می شود. ضربه به سرپستانک می تواند ناشی از دستگاه شیردوش یا ضربات خارجی باشد. 

آسیب های ناشی از له شدن سرپستان ها

 

 

در بعضی از گله ها، آسیب های وارده به سرپستان ناشی از ضربات، بیش از سایر گله ها است که می تواند ناشی از عوامل زیر باشد :

1- تراکم زیاد گله و کمبود فضا برای حرکت گاوها

2- لغزنده بودن کف سالن ها و راهروها که یکی از راهکارها برای حل این مشکل، شیار دار کردن کف بهاربندها و راهروها می باشد.

3- تنگ بودن راهروهای پشت فری استال

 

 

4- کوچک بودن فضای فری استال هر گاو که در این حالت گاوهای درشت جثه برای بلند شدن ناچار به وارد کردن پای خود به حریم فری استال کناری هستند و ممکن است پستان گاو مجاور را لگد کنند.

5- نامناسب بودن فضای بهاربند و فری استال که در این حالت گاوها مجبور به خابیدن در فضاهایی غیر از محل تعیین شده می شوند و لگد شدگی کارتیه ها در این حالت افزایش می یابد.

 

 

 

6- لغزنده بودن بستر که منجر به زمین خوردن دام و آسیب به پستان می شود.

7- طراحی بد بهاربند که منجر به تجمع دام ها در نقاط خاصی از سالن می شود.

8- بدرفتاری با دام ها که منجر به ایجاد استرس و فرار دام ها شود. نتیجه این رفتار زمین خوردن دام ها و آسیب به سیستم پستانی است.

 

 

 

9- جابه جایی زیاد دام ها؛ از انجاییکه در زمان های جابجایی، گاوها با یکدیگر درگیر می شوند، در گله هایی که جابجایی مدام انجام می شود آسیب رسیدن به پستان ها افزایش می یابد.

10- وجود حشرات مزاحم که منجر به عصبی شدن دام ها و درگیری بین آنها شود.

 

 

11- شیوع لنگش؛ گاوهای مبتلا به لنگش هنگام برخاستن دارای مشکل می شوند و احتمال آسیب رسیدن به پستان دراین گروه بیشتر است.

12- نامناسب بودن ساختار بهاربند و وجود لبه ها، زواید و عوارضی که به پستان برخورد کند، منجر به آسیب به این قسمت شود.

نمره دادن به سرپستان و یا درجه بندی سرپستان

برای نمره دادن به سرپستان ها، بلافاصله پس از جدا کردن خرچنگی ها بررسی صورت می گیرد. سرپستانک می بایست حتما لمس شود زیرا میزان اِدِم و سفتی آن نیز می بایست مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین با خم کردن سرپستان، ارزیاب می بایست تغییرات موجود بر نوک پستان را نیز مشاهده و بررسی نماید.

اغلب سیستم های درجه بندی بر اساس شدت هایپرکراتوز کانال سرپستان انجام می پذیرد و از 0 تا 4 به سرپستانک امتیاز داده می شود.

درجه صفر: نوک سرپستانک کاملا طبیعی است. ممکن است کمی ضخیم شدگی بر روی حلقه سرپستان دیده شود اما ناهمواری بر روی اسفنکتر وجود ندارد (عکس زیر).

 

 

درجه یک: مجرای اسفنگتر کمی از حد طبیعی بیشتر باز بوده و نرمی طبیعی خود را از دست داده است و ظاهر دایره ای شکل به خود می گیرد. حلقه کانال کمی برجستگی دارد و توده های بافت کراتینی ممکن است بر روی آن ایجاد شده باشد. 
 

 

 

درجه دو: هایپرکراتوز متوسط: مقدار کمی از بافت کراتینی ناهموار به میزان یک تا دو میلی متر از مجرای اسفنگتر سرپستان بیرون زده شده است.

 

درجه سه: مجرای سرپستان خیلی سخت و ناهموار است و مقداری مواد کراتینی از همه طرف اسفنکتر بیرون زده است .

 

درجه چهار: بیرون زدگی زیاد مواد کراتینی (به طول 2 تا 4 میلی متر)، مشاهده می شود و اسفنگتر از همه طرف بیرون زده است.

 

برای گله ها، امتیاز سرپستان 0.5 تا 1 می بایست هدف گذاری شود. اگر میانگین امتیازها بیشتر از این مقدار باشد، عوامل به وجود آورنده می بایست مورد توجه قرا گیرند. همچنین با گروه بندی گاوها و سپس بررسی میزان امتیاز پستانی هر گروه، بررسی شود که آیا بین امتیاز سرپستان ها و شیوع ورم پستان در هر گروه ارتباطی وجود دارد یا خیر.

در صورتیکه به هر دلیل امکان لمس تک تک سرپستان ها مقدور نباشد، این امتیاز را برای گاو در نظر بگیرید و سپس با دیگر دام ها مقایسه کنید. 
در بعضی از سیستم های امتیازدهی، به جای امتیاز 4 به عنوان حاد بودن شرایط، از 5 به عنوان حداکثر استفاده می شود.

 

درجه بندی باشگاه بین المللی برای سرپستانک

1. طبیعی :  نوک سرپستان صاف است (درجه صفر)
2. دارای حلقه صاف : اسفنگتر سرپستان تورم دارد و بالا آمده است و این تورم قابل مشاهده است. (درجه یک)
3. دارای حلقه ناصاف ( درجه 2 و 3)
4. دارای حلقه خیلی ناصاف ( درجه 4)

 

انتظار آن است که تنها 20 درصد گله دارای حلقه صاف و ناصاف و تنها 10 درصد دارای حلقه بسیار ناصاف باشند. در صورتیکه شیوع موارد غیر طبیعی بیشتر از درصدهای فوق می باشد، گله مستعد به ورم پستان است و می بایست علت های به وجود آورنده هر چه سریعتر مرتفع گردند.

بررسی های سرپستان و ارتباط آن با دستگاه شیردوش

ادم سرپستان

یکی از اولین تغییرات بر روی سرپستان که ناشی از عملکرد نامناسب دستگاه شیردوش می باشد، اِدِم سرپستان می باشد. کمی اِدِم بعد از دوشش، به ویژه در گاوهای تازه زا و تلیسه ها، طبیعی است . بعد از دوشش، سرپستان ها می بایست بافت نرم و طبیعی داشته باشند.

 

 

هر گونه سفت شدگی و رنگ پریدگی بر روی سرپستان، بیانگر اختلال در زمان دوشش می باشد؛ مانند اختلال در عملکرد لاینر شیردوشی، وجود اشکال در سیستم ضربان ساز و نقص در عملکرد پولساتورها، کاهش و افزایش متناوب خلا موجود در سیستم شیردوشی و کارکرد نادرست پمپ های خلا و ناتوانی در تامین خلا مورد نیاز برای دوشش.

از آنجاییکه در زمان دوشش لاینرها همیشه و تا پایان عمر از یک جای مشخص تا می شوند، سرپستان ها بلافاصله بعد از جدا کردن خرچنگی کمی باریک تر به نظر می رسند. اگر این فشار شدید باشد در نوک سرپستان شکاف های کوچکی ایجاد می شود که در حالت حاد می تواند منجر به ایجاد ترک های بزرگتر شود.

 

 

حلقه سرپستان

اگر در قاعده سرپستان حلقه ای تشکیل شده باشد که ناشی از کارکرد نادرست شیردوشی است، به این معنی خواهد بود که در ابتدای سرپستان، مجرا برای خروج شیر از سیسترن ها تنگ شده است و شیر با تاخیر خارج می شود که منجر به افزایش زمان دوشش می شود. افزایش زمان دوشش ارتباط مستقیمی با آسیب به نوک سرپستان ها دارد.

 

ترک خوردگی سرپستان

این حالت به ویژه در آب و هوای سرد و در کنار وزش بادهای شدید مشاهده می شود. بیماری با نصب نادرست خرچنگی تشدید می شود. همچنین کشیدن خرچنگی در پایان دوشش بدون قطع خلا می تواند این ترک ها را شدیدتر کند و منجر به جداشدن پوست سرپستان شود. اگر این ضایعه درمان نشود ترک ها فضای مناسبی برای رشد باکتری های استافیلوکوکس اورئوس و استپرتوکوکوس دیس آگالاکتیه و بروز ورم پستان خواهند بود.

 

خونریزی نوک سرپستان و نکروز ناشی از فشار

این عارضه ناشی از عملکرد نادرست لاینرهاست. به این صورت که لاینر به سمت قاعده لاینر بالا می رود و فشار بر سر پستان ایجاد می شود. این مورد معمولا ناشی از پالس نامناسب دستگاه شیردوشی و در نتیجه کاهش فشار از طرف لاینر بر روی سرپستان و کاهش جریان خون در این قسمت می شود. 
در موارد حاد خونریزی با بیرون زدگی اسفنکتر و افتادن پوست سرپستان همراه خواهد بود.

 

در موارد حادتر :